Дереккөз – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Эко-белсенді, «Экологиялық спарта» қозғалысының негізін қалаушы Әсел Құспанова тұрғын үйлерге экологиялық қораптар орнату жобасы туралы айтты, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Елордада экологиялық жәшіктерді орнату жобасы бар, түрлі түстер бар контейнерлер бар, бірақ олар онша жұмыс істемейді. Біз әр қабатқа экологиялық қораптар орнату жобасын ұсындық. Енді оны қаланың түкпір-түкпірінен әріптестер мен белсенділер жинап алып, бұл жұмысты әр тұрғын үй кешенінде жүргізуге дайын екендіктерін жазуда. Бұл жерде біз заңнамалық деңгейде адамдарға ерікті негізде әр тұрғын үй қауымдастығына үйде қоқыстардың бөлек жиналуын енгізуді сұраймыз. Біз наразылық білдірушілер көп болады деп ойладық, бірақ адамдар қалдықтарды белсенді түрде бөле бастады », – деді Әсел Құспанова ҚР Ақпарат және әлеуметтік даму министрінің төрағалығымен экологиялық білім беру тақырыбындағы онлайн-кездесу барысында.

Ол сонымен қатар әртүрлі сайттарда, соның ішінде әлеуметтік желілерде экологтарды қолдау қажет екенін айтты.

«Бізде көптеген пайдалы ақпарат бар, бірақ оны жеке мысалмен таратуға біздің өз ресурстарымыз жетпейді. Бұл іс-шараға танымал жеңімпаздарды, атақты жұлдыздарды тарту үшін », – деп санайды А. Құспанова.

Еске салайық, ҚР Ақпарат және әлеуметтік даму министрі Аида Балаеваның төрағалығымен онлайн режимінде «Экологиялық білім: білім беру, білім беру және қазақстандық қоғамда экологиялық мәдениетті қалыптастыру» тақырыбында дөңгелек үстел отырысы өтті.

Кездесу барысында Ақпарат және қоғамдық даму министрі Бірыңғай экологиялық портал құру туралы ұсынысты қолдады.

Дереккөз – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Соңғы жылдары Қазақстандағы қарақұйрықтың саны 90%-ға азайған. «SOS қарақұйрық» жаңа жобасы елдің оңтүстігінде сүтқоректілердің осы түрін сақтау шарасын күшейтуге көмектеседі, деп хабарлайды ҚазАқпарат Қазақстанның биологиялық саналуандықты қорғау қауымдастығы сайтына сілтеме жасап.

«SOS қарақұйрық» жобасы IUCN save our Species бағдарламасы бойынша Халықаралық табиғатты қорғау одағының (IUCN) қолдауымен Қазақстанның биологиялық саналуандықты қорғау қауымдастығы арқылы іске асырылуда. Мақсаты – жойылып бара жатқан сүтқоректілер мен олардың мекендейтін ортасын ұзақ мерзімге сақталуын қамтамасыз ету.

Жоба аясында даладағы зерттеулер, қарақұйрықтарға GPS бау байлау және сол арқылы оларды бақылау, жергілікті халықпен жұмыс, сондай-ақ қарақұйрықтарды сақтау үшін қосымша шаралар әзірлеу қарастырылған.

«Қазақстанда алғаш рет есепке алудың әртүрлі әдістерін қолдана отырып, қарақұйрықтардың санын кешенді анықтау жүргізіледі. Бұдан бөлек, Қазақстан мен Түрікменстан шекарасындағы қоршаулар жануарлардың көші-қонына қалай әсер ететінін анықтау жоспарланып отыр. Кешенді жұмыс 2021 жылдың күзіне дейін жалғасады», делінген қауымдастық сайтында.

Қарақұйрық (Gazella subgutturosa) – айыр тұяқты сүтқоректі аң, Қазақстаның оңтүстік аймақтарында таралған. Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Халықаралық «Қызыл» тізімде жойылып бара жатуына байланысты «Қатерлі» (VU) деңгей белгіленген. 2015 жылғы мәліметтерге сәйкес, олардың саны елімізде бір кездері 200 мыңға дейін жеткен. Қазіргі таңда бұл көрсеткіш 13-15 мыңға дейін кеміген.

«SOS қарақұйрық» жобасы Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерін сақтау туралы конвенцияның (Бонн конвенциясы) IUCN Save our Species бағдарламасының 2019 жылы қабылдануы арқылы іске асырылды. Бағдарлама Орталықазиялық сүтқоректілердің бастамасына (CAMI) қолдау білдіретін Орталық Азия аймағы үшін жасалған.

Жоба IUCN Save Our Species бағдарламасы арқылы қаржыландырылады.

Еске сала кетсек, табиғат қорғау инспекторларының Шарын ұлттық паркінде ерекше альбинос қарақұйрықты тапты.

Дереккөз – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат –Каспий итбалығы Қазақстанның Қызыл кітабына енгізу мәселесі қарастырылды. Бұл туралы ҚазАқпарат Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің орман шаруашылығы мен жануарлар дүниесі комитетінің баспасөз хатшысы Сәкен Ділдахметке сілтеме жасап хабарлайды.

2020 жылғы 24 шілдеде Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінде видеоконференциялық байланыс арқылы «Гидробиология және экология институты» мен «Орталық Азиялық экологиялық зерттеулер институты» ЖШС өкілдерінің қатысуымен балық шаруашылығы мәселелері жөніндегі Ведомствоаралық зоологиялық комиссияның отырысы өтті.

«Комиссия отырысында каспий итбалығын (Pusa Caspica) өсімдіктер мен жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiнiң тiзбесiне енгізу ұсынысы қолдау тапты.

Итбалықтарды қорғауға ықпал ету үшін және болашақта ерекше қорғалатын табиғи аумақ құруға маңызды бастамалардың бірі болмақ. Қазіргі уақытта каспий итбалығы басқа Каспий маңы мемлекеттерінің Қызыл кітабына енгізілген», – деді Сәкен Ділдахмет.

Дереккөз – www.gov.kz

Бұл технология қалдықтарды өртеу арқылы электр энергиясына айналдыруды қамтамасыз етеді. Министрлік келесі жылы осындай зауыттарды салу үшін аукциондар өткізуді жоспарлап отыр, деп хабарлады бүгін Экология министрі Мағзұм Мырзағалиев Нұр-Сұлтандағы брифингте.

«Мемлекет басшысының «Waste to energy» технологиясын заң жүзінде енгізу туралы тапсырмасына келетін болсақ, министрлік тиісті заң жобасын дайындап, оны Мәжіліс мақұлдады. Ол күзде Парламент Сенатында қаралады, – деді министр. – Мен бірнеше рет атап өткенімдей, бізде орта есеппен, бүкіл республика бойынша қалдықтарды қайта өңдеу үлесі өте төмен. Барлығы 15%. Еуропа елдерінде бұл көрсеткіш 2 есе жоғары – орташа есеппен 30%. Жасыл экономика тұжырымдамасы бойынша біз 2030 жылға қарай бұл көрсеткішті 40%-ке жеткізуіміз керек».

Алайда, министрдің айтуынша, бүгінде Қазақстандағы қоқыс шығару тарифі төмен әрі қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеу мен жою шығындары ескерілмеген. Сондықтан бұл салаға жеке инвесторлар келе қоймайды.

Осы ретте «Waste to energy» технологиясы жеке инвесторларды қызықтыруы мүмкін. Себебі, қалдықтарды жағу нәтижесінде электр қуаты өндіріліп, жалпы электр жүйесіне сатылады. Келесі жылы біз осындай зауыттар салу үшін инвесторлар арасында алғашқы аукциондар өткізуді жоспарлап отырмыз. Кім электр қуатының ең төмен бағасын ұсынса, сол аукционның жеңімпазы болады», – деді министр.

Сонымен қатар, заң жобасында бұл қоқыс өртейтін зауыттардың «Өнеркәсіптік қалдықтар туралы» Еуропалық директивасының талаптарына сәйкес жұмыс істеуі көзделіп отыр. М.Мырзағалиевтің айтуынша, Еуропада мұндай зауыттардағы қалдықтардың көрсеткіші төмен. Мәселен, Венада Шпиттелау қоқыс өртеу зауытында диоксиннің қалдықтарыжылына 1 грамм ғана.

«Біз осындай зауыттарды республиканың 6 пилоттық қаласында іске қосуды жоспарлап отырмыз. Бұл Ақтөбе, Алматы, Атырау, Нұр-Сұлтан, Тараз және Шымкент қалалары. Болашақ инвесторлармен жұмыс басталып та кетті. Қазіргі уақытта біздің министрлік бұл мәселені әкімдіктермен жер учаскелері, инфрақұрылым және қалдықтарды кепілді тиеу бойынша пысықтауда», – деді Мағзұм Мырзағалиев.

Дереккөз – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Қазақстанның алты қаласында заманауи қалдықтарды өңдейтін зауыттар салу жоспарлануда. Бұл туралы ОКҚ-да өткен брифингте ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мирзағалиев мәлімдеді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Заң жобасында бұл пештердің жұмыс істеуі өнеркәсіптік шығарындылар бойынша Еуропалық директиваға сәйкес келетін талаптарға сәйкес жұмыс істейді. Бүгінгі таңда Еуропада мұндай зауыттар ең аз шығарындыларға ие. Мәселен, Венада Шпиттелаудың қалдықтарды жағу зауытында диоксиннің шығарындылары жылына тек 1 граммға жетеді », – деді Мағзұм Мирзағалиев Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте.

Экология министрлігінің басшысы мұндай зауыттардың құрылысы қай қалаларда жоспарланғанын айтты.

«Біз осындай зауыттарды республиканың 6 пилоттық қаласында іске қосуды жоспарлап отырмыз. Бұл Ақтөбе, Алматы, Атырау, Нұр-Сұлтан, Тараз және Шымкент. Әлеуетті инвесторлармен жұмыс басталып та кетті. Қазіргі уақытта біздің министрлік бұл мәселе бойынша әкімдіктермен жер учаскелерінің, инфрақұрылымның және кепілдендірілген қалдықтарды тиеу бойынша белсенді жұмыс жүргізуде », – деп толықтырды Мағзұм Мирзағалиев.

Дереккөз – www.gov.kz

Туристердің көл жағалауын қоқысқа толтырып ластауы және табиғи тұзды өздерімен бірге көп мөлшерде әкетуі Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі өкілдерінің алаңдаушылығын туғызып отыр. ҚР ЭГТРМ Экологиялық реттеу және бақылау комитетінің төрағасы Зұлфыхар Жолдасов бүгін көлге арнайы тексеріспен барды.

Соңғы уақытта қазақстандықтардың Ақмола облысындағы Көбейтұз көліне жаппай баруына байланысты көл жағалауының тұрмыстық қоқыстарға толуы, ондағы табиғи тұзды рұқсатсыз алып кетуі, келушілердің жерошақ жағуы және аймақта уақытша құрылыстардың көбеюі жиілеген. Осыған орай, Қазақстанның Экология министрлігі көлге келушілерге заңға сәйкес тиісті әкімшілік жаза бар екенін ескертеді. Көлге шомылудың белгіленген тәртібін, санитарлық норманы және экологиялық заңнаманы бұзушылар жазаға тартылады. Тәртіпті бұзушыларға айыппұл салынады.

Көбейтұз көлі бірегей әрі ерекше табиғи көл (әлемде мұндай 8 көл ғана бар). Ол жылына бірнеше рет қызғылт түске боялып отырады. Судың қызғылт реңге боялуына негізінен тұзды теңіздерді мекендейтін біржасушалы дуналиелла сортаңды су балдыры әсер етеді деп саналады. Демек, көлдің тұзды болуының арқасында бұл балдырлар пайда болған. Табиғаттың ерекше құбылысына залал келтіру мен кейбір адамдардың жауапсыз әрекеті көлдің суалуына, тіпті кейіннен жойылуына әкелуі мүмкін.

Көл теңіз деңгейінен 253 м биіктікте, Ақмола облысы Ерейментау ауданының Өлеңті ауылдық округінің аумағында орналасқан. Көлдің ауданы – 690 га, тереңдігі – 1,5 м.

ҚР Экология министрлігінің өкілдері қазақстандықтарды табиғатты аялауға шақырады! Тек біздің бірлескен іс-қимылымыз бен экологиялық сана-сезіміміз табиғаттың байлығын сақтауға көмектеседі!

Экология министрлігі Көбейтұз көлін қорғау үшін қатаң әрі шұғыл шаралар қабылдауға ниетті. Қабылданған шаралар туралы кейінірек хабарланады.

Дереккөз – www.lenta.inform.kz

АҚМОЛА ОБЛЫСЫ. ҚазАқпарат – ҚР Экология министрлігі Экология, геология және табиғи ресурстар комитетінің төрағасы Зұлфұхар Жолдасов Көбейтұз көлінің емдік қасиетіне қатысты пікір білдірді, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Бірегей де көрікті көлдегі қазіргі ахуалға алаңдап отырмыз. Әлеуметтік желіде бұл көлге қатысты ақпаратқа толып кеткенін білесіздер. Бұл жағдайға алаңдаушылық білдіре отырып, бәрін өз көзімізбен көру үшін осында келдік. Көл 640 га аумақты алып жатыр. Тереңдігі бір жарым метр. Көп адам қызғылт түс тұздан немесе топырақтан шығып тұр деп, қате ойлайды. Белгілі бір микроағзалар көлді осындай түске бөлеп тұр», – дейді Зұлфұхар Жолдасов Ақмола облысына орналасқан Көбейтұз көліне баспасөз туры барысында.

Оның айтуынша мұндай көлдер Аустралия мен Канадада да бар.

«Біздің бірегей көліміз өзінің ерекше түсімен халықты ынтықтырып отыр. Әлеуметтік желіде демалыс күндері қаншама халықтың осында келетінін көрдіңіздер. Көлдің қандай да бір емдік қасиеті бар деп, халық бекер ойлайды. Шынтуайтында бұл көлдің ешқандай қасиеті жоқ. Бұл басқа көлдерде бар тұз. Артық ештеңесі жоқ. Соған қарамастан демалыс күндері осында келген халық тұз бен батпақты алып кетіп жатыр. Осы көлге келе жатып, тіпті адамдар көл тұзының келісін 5 мың теңгеге сатқысы келетіні туралы хабарлама тарағанын да көрдім. Әлбетте бұл шындыққа жанаспайды», – дейді ол.

Еске салсақ, бұған дейін коронавирусты емдейді деген желеумен Көбейтұз көлі тұзының келісі әлеуметтік желіде 5 мың теңгеден сатылып жатқаны туралы хабарлаған болатынбыз.

Дереккөз – www.popmech.ru

7 шілдеде PLOS Biology журналы жер бетіндегі барлық сүтқоректілерден микробтарға дейінгі алғашқы дәйекті тізімді құрудың жол картасын ұсынатын мақала жариялады.

Бүгінгі таңда әлемде әлі күнге дейін бірыңғай және келісілген тізім жоқ, ол жер бетінде тіршілік ететін барлық түрлерді көрсетеді. Оның орнына бірқатар бәсекелес тізімдер бар, ал кейбір түрлер олардың біреуіне мүлде кірмейді. Бірыңғай және стандартталған тізімнің жоқтығы әртүрлі ұйымдар мен үкіметтер үшін проблемалар туғызады, өйткені мұндай құжат, мысалы, белгілі бір түрді қорғау немесе жойылып бара жатқан түрлермен сауданы реттеу мақсатында қажет.

Жарияланған жол картасында жер үсті түрлерінің тізімдерін құрудың және басқарудың он қағидасы көрсетілген. Сондай-ақ, құжат таксономистердің – түрлерін анықтап, жіктейтін ғалымдардың рөлін нақты анықтайды. Қазір жер бетінде көптеген түрлер ғаламдық жылыну немесе қоршаған ортаның ластануы сияқты процестерге байланысты жойылып кету қаупі бар.

Жарияланған мақаланың жетекші авторы Стивен Гарнеттің айтуынша, түрлердің біртұтас дәйекті тізімін жасау жойылып кетуді тоқтатпайды, бірақ бұл біздің және болашақ ұрпақтарымыз үшін әлемдегі барлық үлкенді-кішілі түрлерді басқару және сақтау жолындағы маңызды қадам.

Дереккөз – www.gov.kz

Бұл туралы Твиттердегі парақшасында Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев хабарлады. Оның айтуынша, бұл желіге Қазақстанның кез келген тұрғыны өз қаласы немесе ауданындағы заңсыз қоқыс орындары мен деректері туралы, оның ішінде, соны растайтын фото, бейнематериалдарды жолдай алады.

“Сіздермен, сондай-ақ ішкі істер департаменті және әкімдіктермен бірге жағдайды бақылап, сол жерге барып, шара қабылдайтын боламыз”, – деді министр.

Экология министрлігі бір ай ішінде еліміздегі барлық қоқыс полигондарына толықтай мониторингілеу жасамақ.

10 шілдеде Үкіметтің кеңейтілген отырысында ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев экология мәселесі туралы айта келіп, заңсыз қоқыс орындарының проблемасына ерекше назар аударды. Жыл сайын Қазақстанда 5 млн тоннадан аса қатты тұрмыстық қалдықтар шығарылады. Оларды өңдеу көлемі еліміз бойынша тек 15% қана. Президент айтқандай, бұл жеткіліксіз. Сондықтан ол Үкіметке жедел түрде заңнамалық база әзірлеп, “Waste to energy” технологиясын енгізу үшін қолайлы инвестициялық жағдай туғызуды тапсырды.

Экология министрлігінің стихиялық үйінділер бойынша жедел желісінің нөмірі: +77759524900.

Дереккөз – www.popmech.ru

Дүниежүзілік экономикалық форумның (ДЭФ) есебіне сәйкес, 2030 жылға қарай жаһандық табиғи дағдарысты шешуге 400 миллион жұмыс орны ашылып, бизнес құны жыл сайын 10 трлн долларға артуы мүмкін.

Есепте табиғи әлемнің жойылуы дүниежүзілік ІЖӨ-нің жартысынан көбіне қауіп төндіретіні туралы ескертіледі. 2019 жылы ғалымдар Жердегі табиғи тіршілікті қолдау жүйелерінің тез құлдырауына байланысты адамзат қоғамына қауіп төніп тұрғанын айтты.

Сондай-ақ, баяндамада бизнес пен саяси көшбасшылардың «табиғат бірінші» көзқарасы адамдардың жұмысына жауап болатыны айтылған. «Өлі планетада жұмыс немесе өркендеу болмайды», – деп қорытындылады Alan Jope, Unilever бас директоры және ДЭФ серіктесі.

Дүниежүзілік экономикалық форум жыл сайын Давоста өтеді және көптеген әлемдік көшбасшылардың басын қосады. Биылғы жылы құрып кету қаупі төніп тұрған түрлердің 80% -ына қауіп төндіретін үш сектор бар екендігі айтылды. Бұл тамақ және жер пайдалану, инфрақұрылым және құрылыс, сонымен қатар энергетика және тау-кен өндірісі. Саммит бұл салалар табиғи қалпына келтіруден де көп пайда алатынын атап өтті.

ДЭФ табиғат қорғау бағдарламасының жетекшісі Аканкша Хатри: «Табиғат біздің экономикамызға қажет жұмыс орындарын қамтамасыз ете алады. Бүгінгі таңда кәсіпкерлер мен үкіметтердің миллиондаған адамды қайта жұмысқа орналастыруға бағытталған жоспарларын жүзеге асыруда ештеңе жоқ ».

Пандемия аясында БҰҰ жақында бұл проблема туралы айтты, ұйым қазіргі кезде әлем пандемияның медициналық және экономикалық белгілерін ғана емес, оның себебін – қоршаған ортаның жойылуын емдейтінін ескертті.

ДЭФ есебі жұмыс орындары мен экономиканы ынталандыруға арналған бірқатар шараларды ұсынады, мысалы, тамақ қалдықтарын азайту, жабайы балықты жақсы басқару және ауыл шаруашылығына субсидиялар енгізу.

ДЭФ сарапшылары кейбір адамдар қауіпті салаларда жұмыс орындарынан айрылатынын мойындайды және үкіметтерді адамдарды қайта даярлауға және жасыл экономикаға көшуге шақырды.