Еліміздің 4 облысында ауа райына байланысты ескерту жарияланды
Дереккөз: www.24.kz
Синоптиктер ауа райының қолайсыздығына байланысты еліміздің бірқатар өңірінде ескерту жарияланды.
24-25 мамырда Солтүстік Қазақстан облысында кей жерлерде күн күркіреп, дауыл соғуы ықтимал. 25 мамырда өңірдің кей жерлерінде бұршақ жауады. Оңтүстік-батыстан соғатын жел солтүстік-батысқа ауысады, жылдамдығы 15-20 м/с жетеді, 24 мамырда күндіз жел 23-28 м/с, кей жерлерде 30 м/с және одан қатты соғуы мүмкін.
24-25 мамырда Ақмола облысының кей жерлерінде найзағай жарқылдайды, дауыл күтіледі, 25 мамырда кей жерлерде бұршақ жауады. 24 мамырда оңтүстік-батыстан соғатын желдің күші түнде кей жерлерде 15-20 м/с, күндіз өңірдің басым бөлігінде 15-20 м/с жетеді, кей жерлерде 23-28 м/с, облыстың солтүстігінде екпіні 30 м/с және одан асып кетуі мүмкін. 25 мамырда оңтүстік-батыстан соғатын жел солтүстік-батысқа ауысады, секундына 15-20 метр, кей жерлерде екпіні 23-28 метрге жетеді.
Нұр-Сұлтан қаласында 24 мамырда күндіз, 25 мамырда тәулік бойы оңтүстік-батыстан соғатын жел солтүстік-батысқа ауысады, екпіні 15-20 м/с жетеді, 25 мамырда күндіз кей уақытта 25 м/с болуы мүмкін. 25 мамырда найзағай, бұршақ, дауыл күтіледі.
24 мамырда Қостанай облысында оңтүстік-батыстан, батыстан жел соғады, түнде кей жерлерде 15-20 м/с, күндіз 15-20, екпіні 23-28 м/с күтіледі. Кей жерлерде найзағай, бұршақ күтіледі.
24 мамырда түнде Шығыс Қазақстан облысында кей жерлерде 3 градус үсік сақталады.
БҚО-да суландыру жүйелері қалпына келтірілуде
Дереккөз: www.24.kz
Батыс Қазақстанда суландыру жүйелері қалпына келтіріліп жатыр, деп хабарлайды «Хабар 24».
Тақауда 4 миллиард теңге қаржы жұмсалған «Киров-Шежін» каналы іске қосылды. Осының арқасында 90 мың гектар жайылымдық алқапқа су жетті.
Енді көл табандарына су жинайтын гидротехникалық құрылғылар жөнделе бастады.
Жаңақала ауданында жайылымдық алқаптардың жалпы көлемі 1 миллион гектарға жуықтайды. Соның 48 мыңы суармалы жерлер санатында. Аудандағы 500-ден астам шаруашылықтың бағымында 60 мыңдай ірі қара, 170 мың қой-ешкі мен 23 мың бас жылқы бар. Төрт түлікке қажетті мал азығын дайындау оңай шаруа емес. Мәселен, бір ғана Қызылоба ауылдық округінде 30 шақты шаруа қожалығы бар. Көлтабандардағы гидротехникалық құрылымдар талапқа сай болмаған соң суармалы алқаптардың аңқасы кеуіп, арнасы тез құрғап қалатын.
Нұржан Бердіғалиев, Қызылоба ауылдық округінің әкімі:
– Кеңес одағы кезінде салынған лиман ғой, үкімет тарағаннан кейін иесіз қалып қойды. Содан каналдың бәрі бітелді. Тек судың көптігінен еріксіз ғана жайылып, ұзақ шығып жүрді. Енді биылғы жылы каналдарды тазартқаннан судың келімі өте жақсы.
Биыл аймаққа ақ ұлпа мол түскенімен, жайылымдық жерлерді жарылқай қоймады. Көлтабандар арнасы қар суымен толығар деген шаруа үміті ақталмады. Ал тек осы аумақтағы 13 мың гектардай суармалы жерге 40 миллион текше метр су керек. Бар үміт Жайық суында. Бірақ мамандар күзге дейін құйылатын көлем 9 миллион текше метр болады деп болжайды. Дегенмен жөнделген қақпалар қазірдің өзінде жиналған суды ұстап қалып, босқа ысырап болуын тежеп отыр.
Төлеген Ғұмаров, «Қазсушар» РМК БҚФ директорының орынбасары:
– 58 миллион қаржы бөлінді. Соның ішінде 12 су қақпасы, 38 шақырым канал су келетін жүйелер тазаланды. Шыны керек, жыл сайын қиындық туғызатын еді. Су осында келу үшін 2-3 жұма уақыт кететін еді. Биыл аз су болса да, 1 жұмада түсті.
«Қарасу-Төртқұлақ» көлтабандарын қалпына келтіру жұмыстары былтыр басталды. Бұл мақсатқа бюджеттен 63 миллион теңге қаржы бөлінді. 16 мың жарым гектар болатын көлтабан аумағын суландыру нәтижесінде мал азығының мол қорын жасақтауға мүмкіндік туды. Алдағы уақытта Ақжайық су қоймасы жөндеуден өтіп, Жайық-Шалқар каналы мен Азнабай-Тайпақ суландыру жүйесі де қалпына келтіріледі.
Ғали Есқалиев, облыс әкімінің бірінші орынбасары:
– Осы жұмыстарды біз әрі қарай жалғастырамыз. Қазір қосымша 17 объектің жобалық құжаттамалары дайындалуда. Біздің мақсатымыз қазір 68 мың жайылма суармалы жерлеміз бар, оларды кем дегенде 200 мыңға жеткізу.
Соңғы 4 жылда суландыру жүйелерін қалпына келтіру жұмыстарына 1 миллиард теңгеден астам қаржы жұмсалды. Осы қаржыға аймақта 9 гидротехникалық нысан қалпына келтірілген. Нәтижесінде, 40 мың гектарға жуық суармалы алқап тіршілік нәрімен қамтамасыз етілді.
Авторлары: Талғат Серікқалиұлы, Болат жарылғасов, Қанат Махмұтов
Елімізде обыр дертіне қарсы емдік қасиеті бар қызанақ өсіріледі
Дереккөз: www.24.kz
Маңғыстау облысында обыр ауруына қарсы тұратын көкөніс өсірілмек. Емдік қасиеті бар қызанақ өсіруді Оңтүстік Корея инвесторлары жүзеге асырмақшы.
Сондай-ақ келесі айда түркиялық компания Ақтау жағалауында жаңа демалыс орнының құрылысын бастайды. Мұның бәрі Астана халықаралық қаржы форумында қол жеткізген келісімнің жемісі. Маңғыстау облысы аталған халықаралық шара аясында шетелдік инвесторлармен құны 2 миллиард 200 миллион доллар тұратын меморандумға қол қойды. Келісімге сәйкес, өңірде пластик өндіруге қажетті шикізат дайындайтын ірі зауыт салынбақ. 1 миллиард 800 доллар тұратын жобаны Сингапур инвесторлары жүзеге асырады. Ал Қазақстан-Ресей бірлескен кәсіпорыны Оңды ауылының іргесінен шойын өндіретін өндіріс ошағын салмақшы. Жалпы ауыл шаруашылығы, көлік логистикасы салаларында бірқатар жобалар іске асырылады. Қазір жергілікті билік аталған жобаларға қажетті инфрақұрылым жүргізу үшін жобалық-сметалық құжатын дайындауға кірісіп кетті.
Нұрдәулет Қилыбай, Маңғыстау облысы әкімінің орынбасары:
– Бұл тек қана инвестиция тарту ғана емес, бұл жерде көптеген әлеуметтік мәселелер шешіледі. Кеше әкімнің оларға ұсынғаны, кадр мәселесін бізден дайындау керек деген талап қойды алдарына. Олар келісті. Сондықтан да біздің білім басқармасына қазір тапсырма берді. Қазір қандай кадрлар керек, қандай тапшы болады. Соларды өңірден дайындап бастаймыз. Бұл бір. Екіншіден, жұмыс көздері. Осы жобаларыдң барылғы бюізде 3-4 жылдың арасында 8 мың жұмыс орнын ашады.
2019 жылғы 15-16 мамырда Ташкентте қоршаған ортаны қорғау мәселелері бойынша өзбек-қазақстандық жұмыс тобы отырысының баспасөз ақпараты
Ташкентте Өзбекстан мен Қазақстанның денсаулық сақтау, табиғатты қорғау және гидромелиоративтік қызметтері өкілдерінің қатысуымен Сырдария өзені бассейніндегі қоршаған ортаны қорғау және су сапасы жөніндегі Өзбек-Қазақстан бірлескен жұмыс тобының отырысы өтті. Қазақтан делегациясын Энергетика министрлігінің қызметкерлері ҚР Энергетика министрлігі Экологиялық саясат және тұрақты даму департаменті директорының орынбасары Наталья Даулетьярова, Қызылорда облысы бойынша Экология департаментінің зертханалық-аналитикалық бақылау бөлімінің басшысы Венера Мустаяпова, Түркістан облысы бойынша Экология департаментінің зертханалық-аналитикалық бақылау бөлімінің басшысы Валентина Лукьянова, «Қазгидромет» РМК Экологиялық мониторинг департаментінің директоры Ольга Корнюхова және Түркістан облысы бойынша «Қазгидромет» РМК филиалының Табиғи ортаның ластану мониторингі зертханасының меңгерушісі Гүлнар Мәуленова ұсынды.
Тараптар бірлескен мониторинг жүргізу, Сырдария өзендерінің бақылау бекеттерінің жай-күйін, сондай-ақ өзара мүдделерді ескере отырып, ластауыштардың тізімін қайта қарастыру мәселелерін талқылады. 28 ластауыш зат бойынша бірлескен мониторинг әдісін келісу жүзеге асырылды. Сырдарыия өзенінің су сапасы бойынша алдын ала ақпаратын жинау үшін ағымдағы жылдың 2 маусымында «Шөлікөр» (Өзбекстан) және «Көкбұлақ» (Қазақстан) гидро бекеттерінде алғашқы су сынамасын алу туралы шешім қабылданды, нәтижелер туралы ақпарат алмасу 15 маусымға белгіленген болатын. Сондай-ақ, тоқсан сайын көрсетілген тұстамалардағы су сынамасын іріктеу жиілігі туралы ақпарат алмасу арқылы бекіту ұсынылды.
Алғашқы іріктеуді талдау нәтижелері ағымдағы жылдың тамыз-қыркүйек айларында Қазақстанда өтетін Жұмыс комиссиясының келесі отырысында ұсынылатын болады.
Кездесу барысында қазақстандық делегация Өзгидромет табиғи ортаның ластану мониторингі зертханасын, Өзбекстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің санитарлық-гигиеналық зертханасы мен Сырдария облысындағы қоршаған ортаның ластануына мониторинг жүргізу зертханасының зертханалық зертханасында болды, онда ол техникалық құралдармен және нормативтік-техникалық құжаттамалармен және жұмыс журналдарымен және бақылау жоспарларын жүргізу әдістемесімен танысты.
Іс-шара Сырдария өзенінің бассейнінде қоршаған ортаны қорғау және су сапасы мәселелері бойынша Өзбек-Қазақстан бірлескен жұмыс тобының 2018-2020 жылдарға арналған жұмыс жоспарына сәйкес өткізілді.
Наталья ДАУЛЕТЬЯРОВА,
ҚР Энергетика министрлігі
Экологиялық саясат және тұрақты даму
департаменті директорының орынбасары.
ҚР ЭМ «Қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық-талдау орталығы» ШЖҚ РМК 2019 жылғы мамырдың 15-нен 17-не дейінгі мерзім аралығында «Экологиялық кодекс. Құқыққолдану» тақырыбына семинарын өткізді.
Дереккөз: pkk.iacoos.gov.kz
ҚР ЭМ «Қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық-талдау орталығы» ШЖҚ РМК 2019 жылғы мамырдың 15-нен 17-не дейінгі мерзім аралығында қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану саласындағы мамандар үшін Астана қаласында «Экологиялық кодекс. Құқыққолдану» тақырыбына оқыту семинарын өткізді.
Семинарға қатысушылар келесі ұйымдар өкілдері: «Техбұлақ» ЖШС, ТОО «Теміржол Құрылыс-Атырау», «Светланд-Ойл» ЖШС, «С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті», «Nova Цинк» ЖШС.
Семинарда келесі сұрақтар қарастырылды:
- Иесіз қауіпті қалдықтарды басқару;
- Қауіпті қалдықтармен жұмыс істеу;
- Мемлекеттік экологиялық бақылау және өндірістік экологиялық бақылау нәтижелері бойынша есептемеге қойылатын талаптар;
- Экологиялық нормалар мен талаптарды бұзғаны үшін әкімшілік жауапкершілік;
- Өндіріс және тұтыну қалдықтарын басқару;
- Өндіріс және тұтыну қалдықтарын орналастыру орындарының ғарыштық мониторингі және т.б.
Жамбыл облысы баламалы энергия көздерін пайдаланудан көш бастап тұр
Дереккөз: www.24.kz
Жамбыл облысы баламалы энергия көздерін пайдалану жағынан көш бастап тұр.
Елімізде жаңартылған энергия көздерінен қуат өндіретін 59 нысан болса, оның 43 проценті Әулиеата өңірінде іске асырылып жатыр. Нақтырақ айтсақ.қ азір аймақта күннен, судан, желден қуат өндіретін 10 станция тұрақты жұмыс істейді. Бұл нысандарда өндірілген қуат облыс тұтынып отырған энергияның 36 процентін қамтуға жеткілікті. Қазір аймақтың Шу мен Сарысу аудандарында күн және жел электр станциялары салынып жатыр. Қос нысанның әрқайсысының жобалық қуаты 100 мегаватт. Жоспар бойынша Шудағы күн электр станциясын қыркүйек айында іске қосу көзделіп отыр. Ал, Жаңатастағы нысан 2020 жылы толығымен пайдалануға берілмек.
Нұржан Ережепов, облыстық энергетика және ТҮКШ басқармасының бөлім басшысы:
– Біздің климаттық жағдайымыз өте қолайлы. Жаңартылған энергия көздерін пайдаланып, соны іске асыруға. + Болашақта 2019-2023 жылға дейін 25 жобаны іске асыру көзделуде. Яғни ол жердің жалпы қуаты 1392 мегаватты құрайды.
Елордада үсік сақталады
Дереккөз: www.24.kz
«Қазгидромет» РМК синоптиктері еліміздің бас қаласында 17 мамыр күні үсік болатынын ескертеді.
«Нұр-Сұлтан қ. Төтенше жағдайлар департаменті «Қазгидромет» РМК деректері бойынша түнде 17 мамырда топырақ бетінде 3 градус үсік сақталады», делінген хабарламада.
Еліміздің орталық өңірлерінде марал саны көбейіп келеді
Дерккөз: www.24.kz
Сарыарқа даласында жойылып кеткен жабайы марал қайта мекенін тапты. Бұл 2002 жылы негізі қаланған Осакаров ауданына қарасты «Бұйратау» мемлекеттік-ұлттық табиғи паркінің кешенді қызметінің жемісі.
Бүгін маралдардың тағы бір үйірі еркіне жіберілді.
Айнұр Әбдиева, тілші:
– Міне қазір ғана осы қоршаудың сыртына 40-тан астам марал жабайы табиғатқа шығарылды. Біз оның куәсі болдық. Жалпы Бұйратау ұлттық парктің көлемі 400 гектарды құрайды. 2002 жылы құрылған болатын. Осы жылдар аралығында 7 ші рет маралдар жабайы табиғатқа шығарылып отыр. Мұнда сонымен қатар қызыл кітапқа енген арқарларда бар.
Мамандардың айтуынша қазір орталық қазақстан аймағын 250-ден астам маралдар мекендеп жүр. Саны жыл артқан сайын көбейіп келеді. Ұлттық парктен жабайы табиғатқа жыл сайын олардың 50 ге жуығы шығарылады.
Қаһарман Хавдалмұрат, «Бұйратау» МҰТП Табиғат кешендерін қорғау бөлімінің басшысы:
– Қазір шығарған соң күзге дейін осы қоршау маңында жүреді. Себебі жем-шөп жеп үйреніп қалған. Кейін қысқа қарай далаға кете бастайды. Бұрын орталық Қазақстанда болғанғой, кейін браконьерлік кесірінен, адам факторынан жойлып кеткен ғой.
Бұл жануарлар бұрынғы жылдары Қарағанды өлкесінде де көп кездесетін дейді мамандар. Алдыңғы легі соғыс пен ашаршылық жылдары оқ пен пышаққа да ілініп кетсе , кейінгілері маралды атып, қызық көрген браконьерлер қолынан жойылған. Ал, мемлекеттік паркке маралдар Қарқаралы,Көкшетау, Қатон-Қарағайдан әкелініпті.Олардың бір тобы еркіндікке жіберілсе, бір тобы осында қалды.
Талғат Рахматулин, Бұйратау МҰТП Бас директорының орынбасары:
– Бізде мемлекеттік инспекторлар бар. Олар осы аймақты күзетумен айналысады. Бұйратау ұлттық парктің екі филиалында 91 мемлекеттік инспектор қызмет атқарады. Олар парк аймағын атпен, мотоциклдармен жүріп өтіп, бақылау жасап отырады.
Мамыр айында маралдардың төлдейтін мерзімі. Осы жолы да жабайы табиғатқа кеткендері төлдеп жатыр. Болжам бойынша жануарлардың жалпы саны алдағы уақытта 500-ге дейін жетеді деп отыр.
Авторлары: Айнұр Абдиева, Сайлау Игликов
Елордада 8,6 миллион гүл егіледі
Дереккөз: www.astana.gov.kz
Елордада гүл егу жұмыстары басталды. Қаланың барлық аудандары көгалдандыру жұмыстарына кірісіп кетті, деп хабарлайды Нұр-Сұлтан әкімдігінің ресми сайты.
«Аудан әкімдері мердігерлерді анықтау бойынша жұмысты күшейтуі керек. Сондай-ақ, қала аудандарының 30 мамырға дейін гүл егу жұмыстарын аяқтап, барлық қажетті шараларды қабылдауы керектігін атап өткім келеді», – деді әкімдіктегі кезекті отырыста Арман Тұрлыбек.
Қала әкімі орынбасарының атап өтуінше биыл гүлдердің рекордтық саны егіледі деп жоспарлануда. Оның мәліметіне қарағанда, олардың саны 8,6 миллионды құрайды.
Жоспарға сәйкес көктемгі кезеңде қалада 14 мың ағашты отырғызылмақ. Мәселен, өткен жылы көктемде 13234 тал егілді. Бүгінге дейін елорданың барлық аудандары 6 688 ағашты (47%), сондай-ақ бұталы қоршаудың 1 450 погонды метрін екті.
Сонымен қатар, аудан басшыларына шөп шабу жұмыстарын ұйымдастыру қажет.
«Ауа-райына байланысты шөптің қарқынды өсуі байқалады. Осыған байланысты барлық саябақтарда, гүл бақтарында, жол жиегіндегі учаскелерде және гүлзарларда алғашқы шөп шабу шаралары 10 күн ішінде аяқталуы керек», – деді А. Тұрлыбек.
Мұнымен қоса, елорда әкімі Бақыт Сұлтанов жиналғандардың назарын үйлердің маңындағы гүлзарлардың жағдайына аударды.
«Алайда, алаңдататын тағы бір сұрақ бар. Бұл үйлердің арасындағы газондар. Қазiргi уақытта бұлардың басым көпшілігіне ешкім карамайды. Шаң мен қоқыс жиналатын орынға айналған.
Мұны ойластыру қажет, жобалау кезінде бетон немесе брусчатка төсеудi қарастыру қажет»,– деп түйіндеді ол.
Елбасы «Жасыл» технологиялар мен инвестициялық жобалар орталығына барды
Дереккөз: www.24.kz
Әлем бойынша жаңартылған қуат көздерін игеру аса қымбатқа түседі
Алайда жер шарын құрып кетуден сақтау үшін көптеген мемлекет тәуекелге барды. Солардың бірі – Қазақстан. Елордадағы «Жасыл» технологиялар мен инвестициялық жобалардың халықаралық орталығы былтыр ашылған. ЕХРО қалашығындағы бұл нысанға бүгін Елбасы арнайы барды. Тұңғыш Президентке «жасыл» экономиканы дамыту және экологияны қорғау саласында қолға алынған жұмыстар баяндалды. Айта кетейік, Қазақстан ауаға тарайтын зиянды заттарды азайту жөніндегі Париж келісіміне қол қойған.
Нұрсұлтан Назарбаев, Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы:
– Я действительно высказал в 2010 году на сессии ООН, в 2015 году мы сказали, что Казахстан будет зеленым мостом. Парижское совещание было по зеленому шару. Себестоимость альтернативной энергии высокая пока. И по гидро-, ветровой энергии, когда будет конкурентоспособной, тогда будет двигаться, поэтому развитие технологии здесь очень важно.
Бұл – елімізде соңғы онжылдық ішінде қолға алынған жобалар. Жел және күннен қуат алып, тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жаратып келе жатқан кәсіпорындар жұмысы Тұңғыш Президентке таныстырылды. Ол үшін орталықта арнайы цифрлық алаң құрылған. Еліміздегі геотермальды ресурстардың әлеуеті мен биомасса полигондарының орналасуын да осы жерден көруге болады.
Ал бұл – кең байтақ жерімізде жүзеге асып жатқан тағы бір жоба. Желден қуат алуға бағытталған. Инвестор – шетелдік компания.
Алматы облысында да тіршілік нәрі – судан энергия өндіру қарқынды жүріп жатыр. Каскад атты жоба шеңберінде 3 бірдей станция салынады.
Елімізде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің және жаңартылатын энергия көздерін дамытудың маңызы зор. Елбасы бүгін осылай деді. Бұл мақсатқа жету үшін тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу саласына озық технологиялар енгізіп, жаңа инвесторлар тарту қажет. Тұңғыш Президент солардың бірі – исландиялық компания басшысымен кездесті.
Жаңадан қолға алынатын тағы бір жоба – қатты қалдықтарды өңдеуге бағытталған. Алматы қаласында жүзеге асырыла бастады. Ілкімді іске финляндиялық компания тартылған.
Елорда да қатты қалдықтарды өңдеу ісіне ден қойған. Мұнда пластик бұйымдары кәдеге жаратылады.
Бас қаладағы Сәкен Сейфуллин атындағы университеттің шәкірттері де жаңартылатын энергия көздері саласында жан-жақты ізденіс жүргізіп келеді. Солардың бірі – ауыл шаруашылығы
Елбасы жобаларды саралай келе, ілкімді істерді аяқсыз қалдырмауды тапсырды. Мақсат – жаңартылған қуат көзі көлемін арттыру.
Авторы: Рауан Мыңбаев
