Дереккөз – www.gov.kz

Қызыл кітаптағы жануардың қайталанбас кадрлары теңіз деңгейінен 2900 метр биіктікте тіркелген. Барыс – мысық тұқымдастардың ең жасырын жүретін өкілі. Сондықтан жаздыгүнгі биік тауларда таспаланған бейнелер аңның мекен ету ортасы мен популяциясын зерттеу үшін аса маңызды.

Барыс ілінген фототұзақтарды БҰҰ даму бағдарламасының Ғаламдық экологиялық қоры мен Экология министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар әлемі комитеті орман экожүйесін сақтау мақсатында орнатқан.

Еске салайық, бүгінде Қазақстанда 120-130 ілбіс мекендейді. Өкінішке қарай, олардың саны жыл сайын азайып келеді.

Дереккөз – www.parlam.kz

Нұр-сұлтан, 12 қазан, Мәжіліс Үйі. Мәжіліс Төрағасы Нұрлан Нығматулин жаңа экологиялық кодекс, ең алдымен, қазақстандықтардың өмір сүру сапасын арттыруға ықпал етуі тиіс деп санайды. Бүгін Мәжілісте өткен талқылау барысында Палата Спикері өз пікірімен бөлісті. Мәжіліс депутаттарының жұмысында жатқан жаңа экологиялық кодекстің ең өзекті мәселелерін талқылауға мемлекеттік органдардың, “Атамекен” ҰКП-ның, ірі отандық кәсіпорындардың басшылары, эколог-сарапшылар, сондай-ақ азаматтық қоғам өкілдері қатысты.

Мәжіліс Спикері Нұрлан Нығматулин ел басшылығының Қазақстандағы экологиялық жағдайды жақсарту үшін шаралар кешенін әзірлеу жөніндегі тапсырмаларына назар аударды, олардың бірі экологиялық заңнаманы өзектендіру болып табылады.

Талқылау барысында ең озық қолжетімді технологияларды (ОҚТ) енгізу шартымен І санат объектілері үшін кешенді экологиялық рұқсаттарға көшу сияқты жаңа экологиялық кодекс жобасының нормасына ерекше назар аударылды. Әзірлеушілердің пікірінше, технологиялық процестерді жаңғырту қоршаған ортаға эмиссияны төмендетуге мүмкіндік береді. Кәсіпорындар үшін ынталандыру шаралары ретінде кәсіпорындарды ОҚТ енгізілген жағдайда экологиялық төлемдерден босату, керісінше жағдайда эмиссия үшін төлемдерді біртіндеп арттыру ұсынылады. Осындай норманың қажеттілігімен келісе отырып, Мәжіліс депутаттары объективті себептер бойынша 10 жыл ішінде ОҚТ енгізуге бөлінетін кәсіпорындарға қатысты жекелеген көрсеткіштер бойынша белгіленген нормативтерге қол жеткізу мәселесін көтерді. Ал ОҚТ енгізу бойынша міндеттемелер орындалмаған жағдайда барлық жылдар үшін төленбеген экологиялық төлемдер түрінде арттыру коэффициенттері мен өсімақылары бар айыппұл санкциялары көзделеді. Мәжіліс Спикерінің айтуынша, мұндай жағдайларда бұл кәсіпорындарды осы 10 жыл үшін айыппұл түрінде қомақты ақша төлей бастағанда тығырыққа тіремеу маңызды. – Бұл әрқашан өндіріс көлемінің азаюы, жұмыс орындарының қысқаруы екенін түсіну керек. Жалпы, мұнда үлкен әлеуметтік құрам бар, – деді Мәжіліс Спикері. Сонымен қатар, ОҚТ енгізу – бұл бір күннің мәселесі емес екенін айта келе, Нұрлан Нығматулин ОҚТ енгізуді ынталандыру нормалары кәсіпорындарды технологиялық қайта жарақтандыруға ықпал етуі тиіс екенін атап өтті. Мұның бәрі ЭЫДҰ стандарттарына қол жеткізуге бағытталған.

Мәжіліс депутаттары сондай-ақ ұсынылып отырған нормаға қатысты мәселені көтерді, оған сәйкес біздің елде ЕурАзЭҚ техникалық регламентінің талаптарына сәйкес келмейтін көлік құралдарын өндіруге және пайдалануға тыйым салынады. Мәжілісмендердің алаңдаушылығын ауыл тұрғындары зардап шегуі мүмкін, олардың көпшілігі әлі күнге дейін ескі ауыл шаруашылығы техникасын пайдаланады. Статистикаға сәйкес, елде пайдалану мерзімі 15 жылдан асатын тракторлардың 82%-ы және комбайндардың 65%-ы бар. Барлық ауыл шаруашылығы техникасы паркінің тек 30%-ы ғана заманауи талаптарға сәйкес келеді. Мәжіліс Спикерінің пікірінше, бұл норманы ауыл тұрғындары үшін жұмыс істемейтін жағдай туғызбау үшін мұқият пысықтау қажет.

Депутаттар экологиялық сақтандыру мәселесін де көтерді. Бұл тек І санат объектілері үшін міндетті болады деп күтілуде. Сонымен қатар, елімізде шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерінің санатына жататын ІІ санаттағы 2 мыңнан астам объект және ІІІ санаттағы 3 мыңнан астам объект бар. Нұрлан Нығматулиннің пікірінше, бұл нысандарды да экологиялық сақтандырумен қамту қажет. Талқылауды қорытындылай келе, Мәжіліс Төрағасы депутаттық корпустың басты мақсаты – қоршаған ортаны қорғау, қазақстандықтардың өмір сүру сапасын жақсарту және бүгінгі күннің шындығын ескере отырып, экономиканың серпінді дамуы мәселелерін тиімді шешуге мүмкіндік беретін құжатты қабылдау екенін атап өтті. – Экологиялық кодекс жобасын осындай кең форматта Бүгінгі талқылау көптеген өзекті мәселелер бойынша бастапқы дискуссиялықтың алынып тасталғанын көрсетті. Әрбір жаңа норманы әзірлей отырып, барлығы экологияға да, қоғамға да, экономикаға да зиян тигізбеу қағидатын басшылыққа алғаны маңызды, – деп түйіндеді Нұрлан Нығматулин.

Дереккөз – www.gov.kz

Геологиялық барлаудың 2021-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында Қарағанды облысының минералдық шикізат базасының әлеуетіне бағалау өткізіледі. Бұл туралы Қарағанды қаласында минералдық шикізат базасының даму мәселелері бойынша Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі мен облыстық әкімшілік басшылығының қатысуымен өткен жиында белгілі болды.

Жиынды ашқан Экология министрі Мағзұм Мырзағалиев қазір кен өндіру шығындары геологиялық барлау шығындарынан асып кетіп жатқанын атап өтті.

«Қарағанды облысындағы геологиялық барлау жұмыстарын жаңа технологияларды қолдану арқылы тереңдете түсу керек. Министрлік Қарағанды өңіріндегі геологиялық зерттеу жұмысын күшейту бойынша жоспарлы жұмыс жүргізуде. Геологиялық барлаудың 2021-2025 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында минералдық шикізат базасын бюджет және жеке инвестициялар есебінен толықтыру жоспарлануда. Бұл елдің тұрақты экономикалық дамуы жолында табиғи байлықтар трансформациясына жаңа серпін береді”, – деді М.Мырзағалиев.

Геологтардың бағалауы бойынша, Қарағанды облысында жаңа геологиялық ашылулар үшін потенциал жеткілікті.

Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің орынбасары Серікқали Бірекешовтің сөзінше, минералдық шикізат базасын мыс, алтын, полиметалл және марганецке геологиялық барлау жұмыстарын жүргізу арқылы толықтыруға мүмкіндік бар.

Геологиялық барлау бойынша мемлекеттік бағдарламада жер қойнауын зерттеу және минералдық шикізат базасын мемлекет пен жеке инвестициялар есебінен кеңейтудің кешенді іс-шаралары қарастырылған.

«Мемлекеттік бағдарламада Қарағанды облысында 110 мың шаршы шақырым аумаққа аймақтық зерттеу жасау және моноқалаларға жақын 6 учаскеде іздеу жүргізу қарастырылған», – деп атап өтті вице-министр.

Геологиялық зерттеу жұмыстарынан кейін өңірдің минералды шикізат потенциалына баға беріліп, жаңа перспективалы аудандарда түрлі-түсті және асыл металдардың базасы үшін негіз жасалады. Инвестор тарту мақсатында келешегі бар аумақтар анықталады.

Облысқа жұмыс сапары барысында министр Мырзағалиев өңірдегі бірқатар өндіріс орындарына барды.

Өндіріс процесінің экологиялылығын қамтамасыз ету үшін ең жаңа технологияларды қолданатын “YDD Corporation” ферроқорытпа зауытының жұмысымен танысты. Сонымен бірге министр автохламды қайта өңдеу және утилизациялау зауытына, геологиялық және экологиялық музейге соқты.

Дереккөз – www.gov.kz

Кеше Нұр-Сұлтан қаласының №2 арнайы мектебінің балалары білім беру ошағының ауласында ағаш көшеттерін отырғызды. Іс-шара “Туған жер” экологиялық қозғалысының “Әр балаға – өз ағашы” жобасы аясында және Мемлекет басшысының елді жасылдандыру тапсырмасы негізінде ұйымдастырылды.

“Біз балалармен бірге тек көшет отырғызуды емес, оны өсіруді де үйрендік. Бүгін қондырып жатқан көшеттеріміз өзіміздің тәлімбақта өскен шаған, емен ағаштары. Негізі көбіне қыста құстарды азықтандыруға болатын алма, алмұрт, долана, мойыл егуге тырысамыз”,- деді “Туған жер” экологиялық балалар қозғалысының жетекшісі Татьяна Коршунова.

Жалпы экологиялық жобаға 15 орта және коррекциялық мектептерден 300-ге жуық оқушы жұмылдырылған. Әр қаланың білім беру ошақтары көшет егуді бір-біріне дәстүрлі түрде эстафета ретінде жолдайды.

“Экологиялық мәдениет бізді біріктіруші фактор болуы керек деп ойлаймын. Қоршаған ортаны жасылдандыруға әлеуметтік статусына, денсаулығына қарамастан әр бала үлес қоса алады,- деп есептейді Т. Коршунова.

Келер көктемде балалар бақша және бөлме гүлдерін отырғызбақ.

Еске салсақ, Мемлекет басшысы 1 қыркүйектегі жолдауында алдағы 5 жылда орман алқаптарында 2 млрд, елді мекендерде 15 млн ағаш отырғызуға тапсырма берген.

Дереккөз – www.gov.kz

Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтің қатысуымен өткен ZOOM-конференцияда өңірдегі экологиялық мәселелерді шешуге бағытталған Жол картасы таныстырылды.

Министрдің сөзінше, Жол картасы облыстағы ең өзекті деген экологиялық проблемаларды қамтиды.

“Жол картасы 7 бөлімнен тұрады. Атап айтқанда, көгалдандыру, қалдықтарды басқару, жер қойнауын пайдалану, ірі өндіріс ошақтарының шығаратын қалдықтары, радиоактивті қалдықтар және тағы басқа мәселелер. Жалпы жобаны дайындар алдында Маңғыстау облысындағы экологиялық ахуалға кешенді сараптама жасалды. Осы уақытқа дейінгі халықтың өтініш-тілектері ескерілді. Қазір де барлық мәселе толық қамтылуы үшін кері байланыс өте маңызды”, – деді министр.

Кездеуге қатысқан қоғамдық ұйымдар мен ірі кәсіпорын өкілдері өңірдегі экологиялық ахуалды жақсарту бойынша өз ұсыныстарын берді. Көпшіліктің пікірінше, облыста тәуелсіз экологиялық мониторингті күшейтіп, ауаның сапасын бақылайтын арнайы құрылғылар орнату керек. Экотуризм қолға алынуы қажет. Сонымен бірге жиында Қызыл кітапқа енген Каспий итбалығын сақтап қалу мен “Қошқар-Ата” қалдық қоймасының экологиялық проблемалары да көтерілді.

“Қошқар-Ата” біздің мақтанышымыз, ежелгі заманның ең ескі ескерткіштерінің бірі. Өкінішке қарай, азаматтарымыз тарихи жердің аумағын ластап жатыр”, – деді “Эко Маңғыстау” қоғамдық бірлестігінің басшысы.

Министрдің сөзінше, көтерілген мәселелердің көбі Жол картасы жобасына енгізіліп қойған.

“Жол картасы жұмыс істейтін, өзекті экологиялық шешімдер көрініс тапқан құжат болуы тиіс. Әркім де ондағы пункттердің орындалуын қадағалай алады. Қосымша ұсыныстарыңыз да сонда енгізіледі”, – деп атап өтті М.Мырзағалиев.

Жол картасы жобасы бойынша қоғам өкілдері екі апта ішінде өз ұсыныстарын бере алады.

Айта кетейік, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі еліміздің барлық өңіріндегі экологиялық проблемаларды жұртшылықпен талқылап, әрқайсына жеке Жол картасын әзірлеуде.

Дереккөз – www.gov.kz

2020 жылғы 7 қазан күні сағат 15.00 Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтың Қостанай облысы жұртшылығымен экологиялық мәселелерді шешу бойынша Жол картасын талқылауға арналған ZOOM-кездесуі өтеді. Тікелей эфир LIVE режимінде Facebook желісінде көрсетіледі. Қатысамын деушілер үшін тіркелу ашық. Ecogeomail@yandex.ru электрондық поштасы арқылы өтінімдер мен сауалдарды жолдауға болады.

Дереккөз – www.gov.kz

4 қазан – Бүкіләлемдік жануарларды қорғау күні. Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев Twitter парақшасында бұл күні табиғатты қорғаушылар жануарларлардың адам алдында қаншалықты қорғансыз екенін еске салатынын жазды.

“Өкінішке қарай, жануарларға жасалатын қатыгездік, браконьерлік оқиғаларына жиі куә боламыз. Жағдайды өзгерту үшін ҚР Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Экология министрлігіне “Жануарларға жауапкершілікпен қарау туралы” заң жобасын әзірлеуді тапсырды”,- делінген жазбада.

Министр қатаң адамгершілік сезімін қалыптастыру маңызды екенін түсінеді.

“Әрине, заң жануарларға деген көзқарасты бір сәтте өзгерте салмайды. Бәрінен бұрын адамдарға жануарлар әлеміне деген махаббат, ізгілік сезімдерін ұялатып, қоршаған ортаны саналы түрде қабылдауға үйрету керек”,- деді М. Мырзағалиев.

Айта кетейік, Бүкіләлемдік жануарларды қорғау күні Қазақстанда 2009 жылдан бері аталып өтіледі.

Дереккөз – www.gov.kz

«Көлсай көлдері» ұлттық мемлекеттік табиғи паркі ЮНЕСКО-ың бүкіләлемдік биосфералық резерваттар желісіне қосылуы мүмкін.

Бұл туралы 30 қыркүйекте Экология министрінің орынбасары Ерлан Нысанбаевтың қатысуымен өткен «Көлсай көлдері» мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің даму тұжырымдасының таныстырылымы барысында айтылды.

«Кеше Париждегі біздің дипломаттарымыз «Көлсай көлдерін» ЮНЕСКО бүкіләлемдік резерваттар қатарына қосу туралы өтініш бергенін хабарлаймын. Бір жыл ішінде өтінішке баға беріледі. Шамамен келер жылдың маусым айында шешім қабылданады», – деді ЮНЕСКО «Адам және биосфера» қазақстандық ұлттық комитеттің төрағасы, зоология институтының бас директоры Роман Ященко жиын барысында.

Оның сөзінше, ұлттық парк аталған тізімге кіру арқылы халықаралық дәрежеге көтеріледі. Әлемдік қауымдастық алдында экожүйені сақтауға қатысты жауапкершілік артады.

Қазір Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі «Көлсай көлдері» ұлттық паркінде экотуризмді дамытуды қолға алмақ. Басты идея – туристер келуін қамтамасыз ете отырып, экожүйеге зиян келтірмеу.

«Көлсай көлдері» ұлттық паркінде экотуризмді дамытуды қолға алған инвестор жұмысын бақылайтын қоғамдық кеңес те құрылмақ.

Дереккөз – www.gov.kz

2020 жылғы 29 қыркүйек күні сағат 15.00 экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтың Алматы облысы жұртшылығымен экологиялық мәселелерді шешу бойынша Жол картасын талқылауға арналған ZOOM-кездесуі өтеді. Тікелей эфир LIVE режимінде Facebook желісінде көрсетіледі. Қатысамын деушілер үшін тіркелу ашық. Ecogeomail@yandex.ru электрондық поштасы арқылы өтінімдер мен сауалдарды жолдауға болады.

Дереккөз – www.gov.kz

Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев “Алтын Емел” мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде алғаш рет көзге түскен қар барысының фото, видеоларымен бөлісті.

«Жақсы жаңалықпен бөліскім келіп отыр: “Алтын Емел” мемлекеттік ұлттық табиғи паркінде алғаш рет қар барысы байқалды. Жануар фототұзақ объективіне ілінген”, – деп жазды министр Twitter парақшасында.

Орта Азияда сирек кездесетін сүтқоректі көктемде “Сайрам Өгем” ұлттық паркінде де көрініп еді.

Министрдің сөзінше, жойылып кету алдында тұрған сұлу жануардың саны әлемде бар болғаны 4 мыңдай ғана. Қазақстан аумағында 120-130 бас қар барысы бар. БҰҰДБ Қазақстанның ерекше қорғалатын 13 аймағына 294 фототұзақ орнатқан.

“Барыстың көзге түсуі – ерекше құбылыс. Біз сирек кездесетін жануарларды барынша қорғауымыз керек. Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі бұл үшін бірқатар шараларды қабылдап, жүзеге асырмақ”, – деп жазды Мағзұм Мырзағалиев.