Дереккөз – www.gov.kz

Түркістан облысына жұмыс сапары аясында ҚР Премьер-Министрі Асқар Мамин Қазақстан Республикасының балық саласын дамыту жөнінде семинар кеңес өткізді.

Еліміздің балық шаруашылығының қазіргі ахуалы мен даму перспективасы туралы ҚР экология, геология және табиғи ресурстар министрі М. Мырзағалиев, «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС басқарма төрағасы Қ. Исбеков, балық өсіру шаруашылықтарының басшылары: «KingFish» – М. Тұрсынәлі, «Қызылорда балық» – А. Ерхатов, «Хамит» – Б. Серманизов, «Шығыс универсал» – В. Асанов, «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ басқарма төрағасы Е. Қарашөкеев, Шығыс Қазақстан облысының әкімі Д. Ахметов, Алматы облысының әкімі А. Баталов, Қызылорда облысының әкімі Г. Әбдіқалықова, Жамбыл облысының әкімі Б. Сапарбаев, Ақтөбе облысының әкімі О. Оразалин, Қарағанды облысының әкімі Ж. Қасымбек баяндады. Балық саласы — ҚР ауыл шаруашылығының қарқынды дамып келе жатқан секторларының бірі. 5 жыл ішінде отандық балық өндірісі 2016 жылғы 1800 тоннадан биыл жоспарланған 10 мың тоннаға дейін 5 еседен астам өсті. Тек соңғы 8 айда ауланған және өндірілген балық көлемі 19%-дан астамға 26,3 мыңнан 31,3 мың тоннаға дейін ұлғайды. Балық өндірісінің көлемі 27%-ға 7,9 мың тоннаға дейін, балық аулау 16,4%-ға 23,4 мың тоннаға дейін өсті. Ішкі нарыққа балық өнімдерін жеткізу көлемі 8,7 мыңнан 10,5 мың тоннаға дейін (+20%) артты. Балықтың барлық көлемінің шамамен 60%-ы (20,8 мың тонна) экспортталады. Аталған салада 12 мыңнан астам адам жұмыс істейді. Балық аулау және балық өсіру секторындағы инвестициялық жобалардың рентабельділігі 20%-дан асады. Өсірілетін балықтың негізгі көлемі — шамамен 70%-ы Түркістан облысына тиесілі.

Балық өнімдері өндірісін ынталандыру үшін балық өсіру шаруашылықтарына инвестициялық салымдар кезінде шығыстардың бір бөлігін өтеу (25%), балық азығына жұмсалған шығындардың құнын өтеу (30%) және басқа да шаралар енгізілді. Жыл соңына дейін Салық, Су, Жер кодекстеріне, бірқатар сабақтас заңдарға түзетулер топтамасы қабылданады, олар балық өсіру кезінде табиғи артықшылықтарды тиімді пайдалануға, балық өсіру шаруашылықтарын салу кезіндегі шығындарды азайтуға және өсірілген балықтың өзіндік құнын төмендетуге жол ашады. Үкімет басшысының тапсырмасына сәйкес, 2020 жылғы 1 қарашаға дейін әрбір облыс нақты индикаторларымен балық шаруашылығын дамытудың өңірлік бағдарламаларын әзірлейді. «Әзірленіп жатқан балық саласын дамыту тұжырымдамасына сәйкес Қазақстанда өндіріс әлеуеті жылына 600 мың тоннаны құрайды. Біздің бағалауымыз бойынша, экспорттың әлеуетті көлемі жыл сайын 300 мың тоннадан асады. Біз осы мүмкіндіктерді жеткілікті іске асыру үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға тиіспіз», — деді А. Мамин. Үкімет басшысы Ұлттық экономика министрлігіне Экология, геология және табиғи ресурстар, Ауыл шаруашылығы, Қаржы министрліктерімен бірлесіп балық шаруашылығындағы кооперацияны ынталандыру шараларын қарастыруды тапсырды. Әкімдіктерге қалалар мен басқа да елді мекендерде балық және балық өнімдерін сататын сауда павильондарын қою мәселесін пысықтау тапсырылды. А. Мамин жұмыс сапары аясында «Хамит» және «Vita» балық өсіру шаруашылықтарына барып, Қазақстанның балық шаруашылығы өнімдерінің көрмесін аралады, сондай-ақ Шардара су қоймасы бөгетінің күрделі жөнделуімен және Шардара ГЭС-інің жаңғыртылуымен танысты.

Мақтаарал ауданында Үкімет басшысы тұрғындармен кездесіп, Өргебас және Фирдоуси ауылдарындағы қираған үйлерді қалпына келтіру жұмыстарының барысымен, сондай-ақ Мырзакент кентінде су тасқыны салдарынан зардап шеккен Жеңіс, Жаңатұрмыс және Достық елді мекендерінің 500 отбасына арналған жаңа шағын ауданның салынуымен танысты.

Дереккөз – www.gov.kz

Бұл туралы журналистерге арналған пресс-тур барысында су қоймасында сейсмикалық тұрақтылықты нығайту бойынша жөндеу жұмыстарын жүргізіп жатқан құрылыс компаниясының учаске басшысы Ғалым Мырзабаев мәлімдеді.

Оның айтуынша, 1967 жылы «Шардара» су қоймасы ең көп дегенде алты балдық жер сілкінісіне төтеп беретіндей қуаттылықпен салынған. Алайда, Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Су ресурстары комитетіне қарасты «Қазсушар» РМК сақтық шараларын күшейту үшін құмнан көтерілген қабырғаларды қалыңдатып, жер асты суларының деңгейін төмендету үшін «Шардара» су қоймасын қайта жаңғырту жұмыстарын қолға алған.

«1 млн 100 мың текше метр құм төселеді. Осылайша нысан қабырғасының артқы жағын толығымен нығайтатын боламыз. Жер сілкінісі бола қалса, су астындағы тектоникалық плиталар ойнауы мүмкін. Сонда судың бетінде алып толқындар пайда болады. Бұл – жұмыстардың барлығы соның алдын алу шарасы. Арнайы бұрғыланған тесіктердің санын көбейтіп жатырмыз. Ол жер асты суларының деңгейін төмендетеді, – дейді Ғалым Мырзабаев.

Ал, Қапшағай су қоймасының «Шардара» су қоймасы өндірістік бөлімшесінің басшысы Абай Мүтәлиевтің сөзінше, 2019 жылы су нысанының қабырғаларын нығайтуға республикалық бюджеттен 7 млрд 733 млн теңге қаражат бөлінген. Осылайша 56 жыл бұрын салынған су қоймасын кезең-кезеңімен жаңғырту жұмыстары қарқынды жүзеге асырылуда. Су қоймасының құрылысы 2021 жылдың аяғында толығымен аяқталады деп жоспарланып отыр. Қазіргі таңда жаңғырту жұмыстарының шамамен 33 проценті аяқталып, құрылыс жоспарға сәйкес жүргізіліп жатыр.

Осы уақытқа дейін Шардара су қоймасындағы ұңғымалардың саны 183 болатын. Қазір ол 600-ге көбейтілді.

Айта кетейік, Шардара су қоймасының жалпы сыйымдылығы 5 млрд 200 млн текше метр. Қазір су нысанында 792 млн текше метр су бар. Осының нәтижесінде Шардара ауданы мен Қызылорда облысының біраз бөлігінде вегитациялық кезең сәтті өткен. Егін-терім науқаны кезінде Шардара ауданы мен Қызылорда облысына 7 млрд текше метр су берілген.

Алдағы уақытта «Шардара» су қоймасына сандық технологияларды енгізуді де жоспарлап отыр. Құрылыс жұмыстары аяқталғаннан кейін су бөлу және оны есептеу жұмыстары толығымен автоматтандырылмақ.

“Бұл жердің барлығына электронды есептеуіш құралдары қойылады. Бөгеттен шығып жатқан сулардың барлығы компьютер арқылы есептеліп отырады. Оны біздің мамандар бақылап отырады. Ал, бұрын гидротехниктеріміз платинаның барлығын аралап, судың деңгейін қолмен өлшейтін”, – деді Шардара су қоймасы өндірістік бөлімшесінің басшысы Абай Мүтәлиев.

Ақпарат көзі – www.gov.kz

2020 жылдың 1 қыркүйегінде ел Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев «ЖАҢА ЖАҒДАЙДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН: ІС-ҚИМЫЛ КЕЗЕҢІ» атты жолдауын ел назарына ұсынғаны белгілі. Жолдау барысында Мемлекет басшысы еліміздегі экологиялық жағдайға баса назар аударған болатын.

Аталған жолдаудың 7-ші бөлімінде Ел Президенті еліміз бойынша 2 млрд ағаш отырғызатыны туралы баяндаған. Осыған орай Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі министрінің орынбасары Ерлан Нысанбаев 2 млрд түп ағашты қалай отырғызатыны туралы журналистер алдында баяндаған болатын.

«Мемлекет басшысының жолдауын бәріміз білеміз. Ол кісі еліміздегі орман алқабын үлкейту мәселесіне үлкен назар аударған болатын. Нақтылайтын болсақ, алдымызда Жолдауға сәйкес 2025 жылға дейін 2 млрд түп ағаш отырғызу міндеті тұр. Бұл дегеніміз 85 мың га қашықтықты құрайды. Жалпы ел көлеміндегі орман алқабы 6 млн га-ға жетіп отыр. Қазақстанда далалық алқаптар өте көп. Ендігі мақсат осы жерлерді орманға айналдыру»,- деді Ерлан Нысанбаев.

Экология министрінің орынбасары сөз барысында ағаш отырғызу процесі әр өңірде климаттық жағдайға байланысты әр түрлі жүріп отыратынына да ерекше назар аударды.

«Біз климат факторын да ескеруіміз керек. Мысал ретінде алатын болсақ: оңтүстік аймаққа терек пен қара ағаш, оңтүстік және батыс аймақтарына сексеуіл ағаштарын, солтүстікте қайың, шырша және қарағай ағаштарын отырғызу жоспарланған»,- деді вице-министр.

Ерлан Нысанбаев кездесу барысында 2025 жылға дейін әр жыл сайын 85 мың га аумақ қамтылып, оның әр 1 га ішіне 4300 түп ағаш отырғызу жоспарланғанын атап өтті. Осы 4300 түп ағашты 85 мың га жер көлеміне көбейтсек жылына 365,5 млн түп ағаш отырғызылады деген сөз. Сонда 5 жыл ішінде ел бойынша 1 млрд 860 млн түп ағаш егіледі. Қалған түп ағаштар, бұрын шықпай қалған көшеттердің орнына қайта ағаш отырғызуды қамтитынын атап өтті вице-министр.

«Осының бәрін есептегенде 5 жыл көлемінде Президенттің тапсырмасына сай 2 млрд түп ағаш отырғызу нормасын орындаймыз деп ойлаймын», – деп аяқтады ойын Е. Нысанбаев.

Ақпарат көзі – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Астанаға жабайы қабанның қайдан келгені белгілі болды, деп хабарлайды ҚазАқпарат Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігіне сілтеме жасап.

Қыркүйектің 20-сынан 21-іне қараған түні Нұр-Сұлтан қаласы, Тұран көшесі бойында жабайы қабандар көзге түсті. Оның видеосы әлеуметтік желіде тарап кетті.

«Осыған байланысты Ақмола облыстық аумақтық инспекциясының инспекторлары табиғатты қорғау полициясымен бірлесе отырып, маңайды торып шыққан. Іздеу барысында қабандар көші анықталмаған» деп хабарлайды ведомстводан.

Орман шаруашылығы және жануарлар әлемі комитетінің мәліметіне сәйкес, Ақмола облысы төңірегінде 2500-ге жуық жабайы шошқа бар.

Олар қала территориясына миграция арқылы өтуі мүмкін.

Ақпарат көзі – www.inform.kz

ҚАРАҒАНДЫ. ҚазАқпарат – Қарағандылықтар демалыс күндері су қоймаларының жағалауынан қоқыс жинап, ағаш отырғызды. Экологиялық сенбіліктер Дүниежүзілік тазалық күніне (World Clean Up day) орайластырылды, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

Қарағандыда акция Федоров су қоймасында өтті. Оған еріктілер, экологиялық белсенділер, қоғам қайраткерлері, кәсіпорын қызметкерлері мен мемлекеттік қызметшілер қатысты. Жағалау аймағында тал егілді.

Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының бастамасымен «Сұрыпта, тапсыр, қайта өңде!» атты акция ұйымдастырылды. Оған қатысушылар Тихоновка орманында қоқыс жинап, оны бірден сұрыптады. Қапқа пластик, шыны, алюминий және аралас қалдықтар бөлек салынды. Содан кейін мұның бәрі қайта өңдеуге жіберілді.

Экологиялық сенбіліктер барлық қалалар мен аудандарда өтті. Жезқазғанда Кеңгір су қоймасының жағалауы қоқыстан тазартылды.

Акция осы жылы өңірде жарияланған «Кеңгір – баршаның қамқорлығы» жобасының логикалық жалғасы болды. Жезқазғандықтар ортақ күш-жігермен жағалауды ретке келтіріп жатыр.

Ақпарат көзі – www.facebook.com/EcologyofKazakhstan

Қазақстанда жер үсті сулары сапасының интерактивті картасы жұмыс істейді. Бұл туралы Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев айтты.
“Бүгін Дүниежүзілік су сапасын бақылау күні. Қазақстанда мұндай бақылау 143 су нысандарында жүргізіледі“,- деп жазды министр өз Twitter парақшасында.
Министрдің сөзінше, жер үсті сулары сапасының интерактивті картасы өткен жылы әзірленді. Ол жерден барлық өзен-көлдердің су сапасын онлайн бақылауға мүмкіндік бар.
“Барша қазақстандықтарды ең бағалы табиғи ресурсымыздың бірі – суды сақтауға, оған ұқыпты қарауға шақырамын“,- деген Мағзұм Мырзағалиев.

Ақпарат көзі – www.inform.kz

НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Егер бұрын өтемдік қону «бірден беске дейін» болса, енді ол «бірден онға дейін» қағидаты бойынша жүзеге асырылады, деп хабарлайды ҚазАқпарат ІІМ әкімдіктің ресми сайтына сілтеме жасап.

Биыл елордада 30 мыңға дейін ағаш отырғызылады, барлық аудандарда жұмыс жүргізілуде. Бұл туралы Нұр-Сұлтан қаласының әкімі Алтай Көлгінов өзінің Instagram парақшасында жазды.

«Қалада біз ағаш отырғызу, жасыл белдеу қалыптастыру және экологиялық аймақтар құру бойынша белсенді жұмыс жүргізіп жатырмыз. Көшеттердің өсуі үшін бірнеше жыл қажет екендігі бәрімізге белгілі. Олар тиісті күтімді қажет етеді. Біздің коммуналдық қызметтер ауа-райының қолайсыздығына қарамастан, күн сайын олардың жағдайын күтіп, ұстап тұрады. Қала тұрғындары да өсімдіктерге жақсы күтім жасауы керек.

Өсімдіктерді сақтау үшін жасыл желектерді сақтау және қорғау ережелері күшейтілді. Осылайша, егер бұрын ағаш кесу кезінде өтемдік отырғызу «бірден беске дейін» болса, енді ол «бірден онға дейін» негізінде жүзеге асырылады.

Жалпы, биыл біз 30 мыңға дейін ағаш отырғызамыз, жұмыс елорданың барлық аудандарында жүріп жатыр. Жасыл белдеуде – 330 мыңға дейін жапырақты және қылқан жапырақты көшеттер және 3 мыңнан астам көшет. Барлығы жасыл белдеуде 10,2 миллионнан астам ағаштар мен 1,8 миллион бұталар (қарақат, құс шиесі, ырғай және ағаш) өседі.

Аулаларды, саябақтарды, алаңдар мен бульварларды абаттандыру кезінде, құрылыс кезінде біз аумақты көгалдандыруға ерекше назар аударамыз. Өсімдіктердің кеуіп кетуіне жол бермеу үшін суару жүйесі 20% -дан 90% -ға дейін қалпына келтірілді.

Мемлекет басшысы өзінің халыққа Жолдауында экологиялық туризмді дамыту маңызды міндет екенін атап өтті. Ол үшін біз экопарктер құру жұмыстарын жүргізіп жатырмыз, олар тек көрікті жерлерге айналмайды, сонымен қатар қала экологиясын айтарлықтай жақсартады », – деп жазды Алтай Көлгінов.

Ақпарат көзі – www.facebook.com/EcologyofKazakhstan

Қазақстанда 19 қыркүйекте «World cleanup Day» акциясы, яғни «Бүкіләлемдік тазалық күні» өтеді. Бұл тазалық акциясы әлемде 12 жылдан бері өтіп келеді. Өткен жылы 169 мемлекеттің еріктілері қатысып, өздері тұратын өңірдің көшелері мен саябақтарын, өзен-көлдері мен ормандарын қоқыс пен тұрмыстық қалдықтан тазартуға атсалысты. Биыл «Бүкіләлемдік тазалық күні» жалғасын табады. Барша қазақстандықтарды жаһандық акцияға қатысып, еліміздің тазалығына үлес қосуға шақырамыз.

Ақпарат көзі – www.facebook.com/EcologyofKazakhstan

Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиевтің қатысуымен Шығыс Қазақстан облысының тұрғындарына өңірдегі экологиялық проблемаларды шешудің Жол картасының жобасы (драфт) таныстырылды.

Жол картасы бойынша алдағы жылдарға Риддер металлургиялық кешенінде атмосфералық сілтісіздендіру цехын салу, өндіріс орындарынан ауаға шыққан қалдыққа мониторинг жасаудың автоматтандырылған жүйесін енгізу, жеке секторды орталық жылумен жабдықтау жүйесіне қосу, облыс қалаларында ластаушы заттарға сараптама жасайтын заманауи зертханалар салу, ағаш отырғызу көлемін арттыру секілді 30-ға жуық іс-шара жоспарланған.

«Жергілікті халық қоршаған ортаның жағдайына байланысты істеліп жатқан жұмыстар туралы білуі тиіс. Сондықтан Жол картасын бірлесіп дайындауға шақырамын, біз барлық ұсыныстарды тыңдап, ескеруге дайынбыз. Жол картасы мазмұнды, жүзеге асатындай, бірақ амбициозды болуы керек. Өңірде проблемалар ондаған жылдар бойы жиналып қалғанын білесіздер. Сондықтан олар бірден шешіле қоймайды. Дегенмен өндірістік өңірдегі қоршаған ортаның жағдайын жақсарту үшін бар күшті салуымыз қажет»,- деді М.Мырзағалиев облыс жұртшылығымен өткен Zoom-конференцияда.
Жол картасы ұсыныстар қабылданғаннан кейін қоғам өкілдеріне қайта таныстырылады.

Онлайн-кездесуде эко-белсенділер мен ғалымдар атмосфералық ауаның ластануы, оған қатысты қабылданып жатқан шаралар туралы сұрақтар қойды. Пікірлерін ортаға салды. Экологиялық мониторинг посттарының санын көбейтуді сұрады. Министр Мырзағалиев Экологиялық кодексте нақты қадамдар көрсетілгенімен, өңірдегі қоршаған орта жағдайын реттеу бойынша жылдамырақ әрекет қажеттігін алға тартты.

«Еуропа «Ең озық қолжетімді технологиялар» (ЕОҚТ) арқылы экологиялық ахуалды жақсартуға 15 жыл жұмсағанын білеміз. Біз Экологиялық кодексте бұл мерзімді де ескердік. Бірақ жылдар бойы күтіп, қарап отыра алмаймыз. Барынша тезірек әрекет етуіміз керек. Халықпен, жергілікті атқарушы орган өкілдерімен бас қосып отырғанымыз да сол», – деп айтты М.Мырзағалиев.
Экология министрінің сөзінше, өткен жылы өндіріс орындарынан табиғатты ластағаны үшін жиналған эмиссия 90 млрд теңгедей болды. Оның 40 млрд-ы елдегі экологиялық жағдайды жақсарту шараларына бағытталған.

Ақпарат көзі – www.facebook.com

Бейсенбі күні Парламент Сенаты Көкжайлау шатқалы, Іле-Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі жері мен Бурабай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі жерінің бір бөлігін ерекше қорғалататын табиғи аумақтарға қайтаруды көздейтін заң жобасын бірінші оқылымда мақұлдады.
Осылайша екі заң актісіне өзгеріс енгізілмек. Олар – Жер кодексі және “Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар” туралы Заң.
«Бұл өзгерістер негізінен Көкжайлау шатқалын, Іле-Алатау мемлекеттік ұлттық табиғи паркі жерін және Бурабай мемлекеттік ұлттық табиғи паркі жерінің бір бөлігін қайтарып алуға байланысты”, – деді заң жобасын таныстырған Мәжіліс депутаты Роман Ким.
Құжаттың жаңа нормалары бұрын туризмді дамыту үшін ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамынан шығарылып, қазір пайдаланылмай жатқан жерлерді қайтару процестерін жеңілдетуге мүмкіндік береді.
Өзгерістер қайтарылатын жерлердегі ерекше экологиялық, ғылыми, тарихи-мәдени және рекреациялық құны бар табиғи комплекстер мен табиғи қорық қорларын сақтап қалу мақсатында жасалып отыр.
Депутаттар заңға сонымен бірге табиғатты қорғау мекемелеріндегі көрсетілетін қызметтер аясын кеңейтетін түзетулерді де енгізді.