Дереккөз: www.24.kz

Солтүстік Қазақстан облысында жылыжай кәсібін дамыту жақсы жолға қойылған. Аймақтағы бір ғана Айыртау ауданының Имантау ауылының өзінде жүзден астам жылыжай бар.

Бүгінде мұнда көкөністермен қатар гүл өсіру ісі де өркен жайып келеді. Имантауда жайқалып өскен гүлдерге қазірдің өзінде Көкшетау мен Астанадан басқа, еліміздің өзге де ірі қалаларынан сұраныс көптеп түсіп жатыр.

Петунья, газания, циния, гайлардия, тунберги. Бұлар – Гүлфия Омарованың Имантаудағы жасыл жылыжайындағы гүл аттары. Жалпы мұнда 50-ден аса гүл түрі өсіріледі. Әр күн түрлі-түсті, хош иісті гүлдердің арасында жұмыс істейтін олар күн соңында үйлеріне шаршап емес, көтеріңкі көңіл-күймен қайтатындарын айтады.

Юлия Григорьева, гүл өсіруші:

-Осы жердегі әр гүлде менің жан дүнием жатыр. Осылардың ішінен өзіме ең жақыны – портулак. Ол сондай әдемі әрі үнемі ашылып тұрады. Сонымен қатар гүлзарларда да әсерлі көрінеді. Ақ, сары, қызыл, ашық қызғылт түстері де болады.

Гүл өсіру ісімен Гүлфия 16 жылдан бері айналысып келеді. Кезінде бұл істі әкесі бастапты, қазір Гүлфия оның ізін жалғастырып жатыр. Гүл өсіру – машақаты көп іс. «Басты ереже – өз уақытында суару және дұрыс баптау», – дейді ол.

Гүлфия Омарова, жеке кәсіпкер:

-Қазіргі жоспарымыз – тұқым түрлерін көбейтіп, сапалы нәтижеге қол жеткізу әрі нарықтағы орнымызды кеңейту. Сонымен қатар алдағы уақытта тропикалық гүл түрлерін де өсіргіміз келеді. Бір сатып алушымыз: «Сіздер тек қана гүл өсіруші емес, сонымен бірге адам жанын емдеушісіздер. Себебі жұпар аңқыған, әсем гүлдеріңізбен бізге бақыт сыйлайсыздар», – деген еді.

Имантау үлкен ауыл емес. Бар болғаны 1026 отбасы тұрады. Солардың 150-і жылыжай кәсібімен айналысады.

Любовь Сердюк, Имантау ауылдық округінің әкімі:

-Ауылда 50 отбасы «Жасыл ел» келісімі бойынша жұмыс істейді. Яғни олар Астана, Алматы және басқа облыстарды көгалдандыру мақсатында 50 мыңнан 200 мыңға дейін көшет отырғызады. Бұл кәсіп ауыл тұрғындарының материалдық жағдайларының оңалуына да оң әсер етіп отыр.

Жылыжай кәсібі ауылдықтарға жақсы пайда әкеліп отыр. Жыл сайын әр маусым соңы тұрғындардың ауылдарын көркейтіп, жаңа үйлер салуы соның айғағы болса керек.

Авторлары: Мейрамгүл Құспан, Анатолий  Полянный

Дереккөз: www.energo.gov.kz

2017 жылдың  5 маусымында Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінде Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау және Экологтар күніне арналған салтанатты шара өткізілді. ҚР Энергетика министрі Қанат Бозымбаев Қазақстан экологтарын кәсіби мерекелерімен құттықтап өтті.

Ведомство басшысы ҚР Энергетика министрлігінің 2016 жылы іске асырған жұмыстарның нәтижелері, оның ішінде әкімшілік кедергілерді жоюға бағытталған шаралар, ҚР Экологиялық кодексіне енгізілген өзгерістер мен толықтырулар, экология және төмекөмірсутекті «жасыл экономикаға» көшу мәселелеріне кеңінен тоқталып өтті.

ҚР Экологиялық кодексіне әкімшілік кедергілерді азайтуға бағытталған бірқатар өзгерістер мен толықтырулар енгізілді, нәтижесінде табиғатты қорғауды жобалау және нормалау бойынша қызметті лицензиялау міндеті алып тасталынды, мемлекеттік экологиялық сараптаманы өткізу мерзімі ұзарды және қоршаған ортаға эмиссияларды алуға өтінімдерді қарастыру мерзімі қысқартылды.

Сонымен қатар салтанатты  шара шеңберінде министрліктің қызметкерлері, ҮЕҰ және БАҚ өкілдері, ғылыми қызметкерлер, ұстаздар және жоғарғы оқу орындарының студенттері қоршаған ортаны қорғауға және бірлескен жобаларды іске асыруға қосқан үлестері үшін грамоталармен, алғыс хаттармен, сондай-ақ 7 эколог «Экология саласының үздігі» атты ведомстволық медальдармен марапатталды.

 ҚР Энергетика министрлігі

Дереккөз: www.24.kz

Биыл Астанада көгалдандыру аумағы біршама артып, 170 мың шаршы метрге дейін жетті. Сала мамандары ЭКСПО көрмесінің қарсаңында елорданы абаттандыру үшін барын салып жатыр. Бұрын-соңды болмаған экспозициялар көшелерге көрік беріп тұр. Басты мақсат – елорданың ажарын ашып, алыс-жақыннан ағылған қонақтарды қайран қалдыру.

Шырайгүл, ценирария, барқыт гүлі және раушандар. Биыл Астананың көшелері мен саябақтарының көркін келтіретін гүлдер осы. ЭКСПО көрмесіне қатысуға келетін қонақтардың таңдайын қақтырып, қыздыру үшін сала мамандары тек гүлзар жасап қана қоймай, таңғажайып экспозициялар ойлап тауып жатыр.

Дариға Ташенова, тілші:

-Аңқыған жұпар иісті гүлдерден әзірленген мынадай көрініс кез келген адамды таң қалдырады. Жақында қаламызда 90-ға жуық осындай композиция пайда болады. Ал оны күзге дейін баптап күту үшін көгалдандыру қызметінің 70-ке жуық қызметкері жұмылдырылады.

Әлемнің 100-деген елінен келетін азаматтарды еліміздің тарихымен таныстыру үшін дизайнерлер ұлттық нақыштағы көріністерді дайындады.

Бибігүл Бектемісова, «Астана көгалдандыру құрылысы» АҚ басшысының орынбасары:

-Биыл қалаға басқа халықтар келетін болғандықтан, өзіміздің дәстүрімізді көрсету үшін жақсы қазақтың қыздарын шығарып жатырмыз. Өзіміздің қазақтың аспаптарын шығарып жатырмыз .Енді бір-екі күнде қобыз, домбыраларды қаланың бұрыштарынан көре аласыздар.

Бір шаршы метрде бой көтерген экспозицияның әрқайсысын әзірлеу үшін 2 мың дана гүл қажет болды. Ол үшін мамандар өз жұмысын әдеттегіден ерте бастап кетті. Егер бұрын бір жылдық гүлдерге басымдық берлісе, биыл шаһар аумағына  көп жылдық өсімдіктер отырғызыла бастады.

Бибігүл Бектемісова, «Астана көгалдандыру құрылысы» АҚ басшысының орынбасары:

-Қала биыл үлкен мереке өткізеді. Біздің де үлесіміз болсын деп қолдан келетін істерді көрсету үшін көктем шықпай жатып іске кірісіп кеттік. Сондықтан да мына істеп жатқан жұмыстарымыз бір ай бұрын ағашы жоқ көше еді. Енді өздеріне орын тауып, жасыл желекке айналды.

Осындай еңбекті атқару үшін 2 мыңға жуық жұмысшы екі қолға бір күрек тауып, маңдай терін төгіп жатыр. Бұл жұмыстың нәтижесі де жоқ емес. Қала саябақтарын аралап жүрген халықтың пікірінше, айналадағы көрініс демалып, тынығуға серпін береді.

Осы жазда төрткүл дүние еліміздің бас қаласы Астанаға көз тігіп отыр. Жұртшылықтың көңілінен шығу үшін мамандар аянбай еңбек етуден бас тартпайды. Сол себепті  абаттандыру жұмыстары қоңыр күз түскенше жалғасады.

Авторлары: Дариға Ташенова, Дәурен Үмбетәлиев

Дереккөз: www.24.kz

Шығыс Қазақстан өңірінде 320 шаруа қожалығы бірігіп, 13 пилоттық кооператив құрған. Сөйтіп 61 шаруа мемлекеттен несие алып, іске кірісті.

Әсіресе Жарма ауданында бірқатар сүт қабылдау пункттерінің жұмыс істей бастауы арқасында тұрғындар да өнімдерін өткізіп, табыс таба бастаған.

Малды жесең азық, кисең киім. Бұл төрт түлігі сай Қаратөбе ауылы тұрғындарының пікірі. Ата кәсіпті өркендетуге ден қойған олардың әрқайсысы бірнеше сиырдан ұстап отыр. Мұғалім Арайлым Түсіпжанова да ауылда ашылған сүт қабылдау пункттеріне күніне 10 литр сүт өткізіп, отбасы қазынасын толтырады.

Арайлым Түсіпжанова, ауыл тұрғыны:

-Ауыл шаруашылығына байланысты малмен  айналысқандықтан, осындай сүт пункттері ашылғанына қуаныштымыз. Отбасымыздың кірісіне пайдасы бар деп ойлаймын. 

Ауданда құрылған «Жарма-сүт» кооперативі де ауылдың берекесін арттыруға сеп. Ұжымның 23 мүшесі бар. Күніне 2,5 тонна сүт жинайтын кооператив тынысы кеңеюде. Жерлестерін жұмыспен қамтып, сапалы өніммен қуантуға ниетті.

Амангелді Ысқақов, кооператив төрағасы:

-Өмірдің ағысы сол кооператив болған дұрыс қой. Жұмыла көтерген жүк жеңіл дегендей. Жаңғыз адам не істей алады. Кооператив мүшелері бірге жұмыс атқарсақ, мақсаттар мен жетістіктерге жетеміз деп сенімдімін.

Шағын қожалықтардың бірігуі жергілікті сүт өңдеу зауытының жұмысына да оң әсер еткен. Мекеме күніне 20 тонна сүт қабылдайды. Бұл жеткілікті емес. Мұнда бүгінде 40 түрлі өнім өндіріледі. Өнім көлемін арттыру үшін кооперативтер қатарын еселеу маңызды.

Виктор Кропп, сүт өңдеу зауытының бас инженері:

-Біріккен қожалықтардың жетістігіне қарап, үлгі алғандар баршылық. Адамдар бірігудің болашағына көз жеткізген. Жергілікті тұрғындар үшін де сүтті сарп етпей, бізге өткізгені тиімді ғой. Міне, олар да ақша таба бастады.

Өңірде жыл соңына дейін 33 кооператив құрылмақ. Оларды мемлекет қаржыландыруға дайын. Бұл үшін ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры 5 млрд теңге қарастырған.

Авторлары: Мерей Мұратханқызы, Аслан Төлепов

Дереккөз: www.24.kz

Мал басын арттыра білген ауыл азаматтары техниканы лизингке де алып жатыр. Ал әр басқа берілетін субсидияға  шаруашылықтар  қой қырқу бекеттерін ашты.

Біріккен істе бірлік бар. «Аққозы» ауыл шаруашылығы кооперативінің қызметі осы тәмсілдің дұрыстығын растай түседі. Екі жыл бұрын құрылғанда оған 50 отбасы мүше болса, бүгінде олардың қатары 68-ге дейін жетті. Мемлекеттік қолдау бойынша берілген 3 млн 618 мың теңгеге 200 сиыр алынды. Екі жылда тиянақты жұмыс атқарылып, шаруашылықтағы мал саны да артты. Бүгінде 630 бас ірі қара бар. Шаруашылықта 10 адам еңбек етеді. Мал азығын әзірлеуге қажет техника да жетерлік. Ең бастысы кооператив сиыр басына берілген субсидияны ұтымды пайдаланып, ауылда қой қырқу бекетін ашты.

Серікқали  Нұрәділов,  кооператив жетекшісі:

  – 4 қой қырқушы күніне 200 бас қой шығарады. Алдағы күзгі қырқымда 6 қой қырқушы аламыз деп отырмыз. Сосын осы ауылда 4 мыңдай қой бар, соның 3 мыңдайын қырқамыз.

Қоныс Мұқанов, Аққозы ауылдық округінің әкімі:

– Қой қырқым жұмыстары жүріп жатыр. Басқа да шаруа қожалықтары еңбекақысын төлеп отыр, бұл енді бір жағынан ауыл үшін тазалыққа жақсы, жүнді шашып тастамай, жинап жүреді. Ертең престеп, келісімшарт бойынша Орал немесе Атырау қаласына өткіземіз деп жоспарлап отырмыз. Сонымен бірге тері өнімдерін, қойдың, ірі қараның терілерін жинап, тұздап, сапасына сай етіп жинауды көздеп отырмыз.

Биылғы Жолдауында да Елбасы ауыл шаруашылығына аса мән берді. «Саланы экономиканың драйверіне айналдыруды тапсырды», – деді арнайы ұйымдастырылған семинарда сала мамандары. Расымен де бүгінде шаруашылықтар аудан халқын азық-түлікпен қамтып қана қоймай, негізгі жұмыс берушіге де айналып отыр. Бұл агроқұрылымдарды жүйелі қолдаудың нәтижесі.

Нұрболат Мақашев,  ҚР АШМ департамент директорының орынбасары:

– Үкімет тарапынан бүкіл мемлекеттік қолдаулар көрсетілген, атап айтар болсақ, ет, сүт, тағы басқа өнімдердің көлемдеріне субсидия беру көзделген және де сатып алған техника бағасының 50 пайызына дейін төлеп беру жеңілдігі көрсетілген.

Семинар-кеңесте министрлік өкілі ауыл тұрғындарының сұрақтарына жауап қатты. Сондай-ақ ауылдағы кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған мүмкіндіктерді жан-жақты түсіндірді.

Авторлары: Серік-Ибраһим Орынбек, Серік Қоңырбаев

Дереккөз: www.24.kz

Қазақстан мен Ресейдің шекаралас аймақтарының өрт сөндірушілері бірлескен оқу-жаттығу жұмыстарын өткізді.

Кәсіби шеберлікті шыңдау үшін  Шығыс Қазақстан облысындағы Риддердің ең биік таулы-орманды алқап таңдап алынды. Екі елдің өрт сөндірушілері және орман шаруашылығы мамандары арнайы тапсырма бойынша жер-көктен бақылау жасаудан өзара тәжірибе алмасты.

Қазақстан мен Ресей өрт сөндірушілерінің бірілескен жаттығу жұмыстары жыл сайын өткізіледі. Тек биыл ауыр техника және әуеден бақылау тәрізді ауқымы мен берілетін тапсырма күрделенген. Биыл құтқарушы десанттар бригадасы да қатысты.

Жаттығудың жоспары бойынша өрт сөндірушілерге Батыс Алтай қорығында жалпы аумағы 25 гектар болатын 5 жерде бірден өрт шыққаны туралы  дабыл түседі. Тілсіз жау тұтанған жерге бірінші болып қазавиаорманкүзетінің десанттық тобы жетті.Олар өрт өршімес үшін әуелі арнайы көбікті септі.

2008 жылы күзде дәл осы аумақта алапат өрт шығып, бірнеше сағатта 5 мың  гектар қылқан жапырақты орман күлге айналған. Сол кездегідей  келеңсіз жағдай қайталанбас үшін биылғы  жаттығуда МИ-8 және МИ-26 тікұшақтары  бір жолда әуеден 20 тоннаға дейін су бүрікті.

Шынайы жағдайға бейімделген жаттығу 40 минутқа созылды. Оған орман шаруашылығы саласындағы барлық мекемелер қатысты.

Марлен Айнабеков, ҚР АШМ орман шаруашылығы комитеті төрағасының міндетін атқарушы:

– Бұл жаттығуды өткізу үшін барлық ведмстволармен келісім жасалды. Сондақытан алда-жалда өрт бола қалған жағдайды бәріміз бірлесіп қимылдауға мүмкіндік береді.

Ресей шекарасынан 2 шақырым жерде өткен жаттығуды көрген осы елдің өрт сөндірушілері қазақстандық әріптестерінің кәсіби шеберліктері жоғары екенін мойындады.

Михаил Губачев, орман шаруашылығының директоры (Ресей):

– Ресейде дәл мынадай шынайы жағдайға беймделген жаттығу өтпейді. Бұл өте қажет. Сондықтан мен осындай жаттығудың бізде де өтуіне ұсыныс жасап, фото және видеоларды көрсететін боламын.

Таулы аймақта және авиациялық техника жұмылдырылған оқу шараларын өткізуге өте көп қаршы шығады. Тек тікұшақтың жанармайына ғана 1 миллион теңге жұмсалады. Дегенмен мамандардың айтуынша, дәл осындай жаттығулардың арқасында- Қазақстандағы 15 миллион гектар орман алқабы өрттен сақталып келеді.

Авторлары: Олжас Керейхан, Дмитрий Пыхтин

Дереккөз: www.24.kz

Астананың сол жақ жағалауында аумағы 100 гектар дендрарий пайда болады, – деп хабарлады Астана әкімдігінің медиа-орталық тілшісіне «Астана Зеленстрой» АҚ өндірістік мәселелер жөніндегі басқарма төрағасының орынбасары Бибігүл Бектемісова.

Қабанбай батыр даңғылында орналасатын ботаникалық бақтың құрылысы 2017 жылдың желтоқсан айында аяқталады. Қазіргі таңда көгалдандыру және абаттандыру жұмыстары жүргізіліп жатыр.

– Бұл жерде жабық оранжерея, жасанды су тоғаны, жүгіру мен велосипедке арналған жолдар болады. Оранжереяда экзотикалық өсімдіктер және пальманың 55-ке жуық түрі өсіріледі, – деді Б.Бектемісова.

Бұдан бөлек Астананың климаттық жағдайына сай ағаштар мен бұталардың жаңа түрлерін өсіру мен баптауға байланысты түрлі тәжірибелер өткізіліп, оқу-ағартушылық және экологиялық шаралар арқылы ботаникалық бақ ғылыми зертханаға айналмақ.

– Жыл соңына дейін ботаникалық баққа 35 мың ағаш отырғызу жоспарланған. Сонымен қатар Қазақстанда ешқашан өсірілмеген Еуропадан 600 түп ағаш түрі әкелінеді, – дейді Бектемісова.

Ботаникалық баққа Астана қаласының тұрғындары мен қонақтары жыл бойы келіп, тамашалай алады.

Ақпарат көзі: Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметі

Дереккөз: www.24.kz

Астықты аймақ Қостанайда егіс науқаны бел ортадан ауды.

Қазіргі таңда жоспарланған 4 млн 700 мың гектар алқаптың 60%-дан астамына тұқым себілген. Әсіресе облыстың оңтүстігі, Арқалық өңірінде қарқын жоғары.

Арқалық өңірінде биыл 277 500 гектар алқапқа дән сіңірілмек. Соның 43 мыңы Таңат Естайлақов жұмыс істейтін шаруашылыққа тиесілі. Қуатты, заманауи техникамен жарақтанған механизаторлардың машақаты азайған.

Өңір диқандары егіс жұмыстарын сәл кешігіп бастаған-ды. Әйтсе де еңбек өнімділігі қарқынды.

Таңат Естайлақов, механизатор:

– Тұқымның нормасын компьютерге енгіземіз. Күніне 120 гектар шығарады.

Қазір Арқалық бойынша күндік меже – 18 мың гектар. Бұл көлемді олар еркін еңсеріп келеді. Танаптарды өңдеу, күтіп-баптау жұмыстарын уақтылы жүргізіп үйренген диқандар мол өнімнен үмітті.

Ғалымбек Нұрлыбеков, Арқалық қалалық ауылшаруашылық бөлімінің басшысы:

– Былтырғымен салыстырғанда биыл ылғал көлемі де көп. Былтыр орта есеппен алғанда гектарына 9,5 центнерден алдық, биыл 12 центнерден аламыз деп ойлап отырмыз.

Өткен жылы егін алқаптарының төрттен бір бөлігі тат ауруына шалдығып, шаруалардың дені шығынға батқан болатын. Бұл келеңсіздік биыл да қайталанбасына кепіл жоқ. Сондықтан қостанайлық диқандар астық ауруының алдын алуға барынша тырысып жатыр.

Ғалым Ысқақов, бригадир:

– Егер жер ылғалды болмаса, ол қайтадан желмен ұшып, басқаларына зиян келтіруі мүмкін. Сондықтан биыл 6 мың гектар жерді өңдеп қойдық.

Қазір облыста алқаптарды өңдеуге қажетті химикаттар жеткілікті. Және оның 50% ақысын мемлекет өз мойнына алып отыр. Егер ауа райы кедергі келтірмесе, диқандар егіс науқанын 1 маусымға дейін толық тәмамдамақ.

Авторлары: Абылай Мауданов, Ермек Мұхамедьяров

Дереккөз: www.24.kz

Осы шара аясында мемлекетттік қызметкерлер, прокурорлар, экологтар, құтқарушылар мен студенттер бір ай бойы тыным таппай өзен-көлдердің маңын тазартумен келеді. Жиылған көпшілік таяуда арнасынан асқан Есіл өзенінің жағалауын қолға алды.

Мемлекеттік қызметкерлер кабинеттен, ал студенттер емтиханнан шығып, Есіл өзенінің жиегіне жиналды. Барлығы бірге жағаны күл-қоқыстан тазартып, қоршаған ортаны ретке келтірді.

Алмагүл Шәймерденова, Манаш Қозыбаев атындағы СҚМУ студенті:

-Табиғатты тазарту, қорғау – ол біздің ең басты міндетіміз. Мен 4 жыл бойы осы акцияға қатысып жүрмін. Бөтелкелер, қоқыс, қағаз көп айналада.

Биыл Есіл өзені арнасынан асып, 9 шақырымға жайылды. Сондықтан қыс бойы қар астында жатқан қалдықтар су бетіне шығып, тұнығын лайлады. Сол үшін табиғат жанашырлары өзен жағасын қайықпен жүзіп жинады.

Жаслан Сәулембеков, облыстық орман шаруашылығы және жануарлар әлемі аумақтық инспекциясы балық шаруашылығы бөлімінің бас маманы:

-Қиындық туғызатыны судан алған кезде қоқыстың арасынан қамыс, шөптер бірге шығады. Катермен кірген кезде көп кедергі жасайды. Біз өзіміздің қолдағы құралдармен жинап шығардық.

Тазалық шарасына 70 шақты адам қатысты. Биыл олар күл-қоқысты сұрыптап жинап, қайта өңдеуге тапсырады.

Айдарбек Айтмұхамбетұлы, тілші:

-Таза су айдыны» – бір айлық акция. Өзен-көлдердің жағасы жиналып, қап-қап қоқыс шығарылды. Енді бұл басқаларға үлгі болса болды. Өйткені біреулер жинаса, екіншілері шашып, төгеді. Сондықтан тазалық өзімізден басталады.

Авторлары: Айдарбек Айтмұхамбетұлы, Төлеген Иманов, Дмитрий Рура