Экологтар да, фермерлер де оның қажеттілігі туралы ұзақ уақыттан бері айтып келеді. Қызыл кітапқа енетін жануарлардың саны жыл сайын артып келеді. Сонымен қатар, малшылар жайылымдарды таптап, осылайша ауыл шаруашылығына зиян келтіреді дейді
Бұл видео Батыс Қазақстан облысында түсірілген. Voice-over хабарлағандай, бұл аймақта кемінде 500 мың ақбөкен бар. Алайда, жануарлардың нақты санын есептеу қиын – коронавирустық пандемияға байланысты биыл дәстүрлі әуе санау болған жоқ. Былтырғы мәліметтер бойынша, облыста 230 мыңнан астам ақбөкен болған. Биыл олардың саны екі есеге артады деп күтілуде. Фермерлердің айтуынша, жабайы аңдар өрістер мен жайылымдарды таптайды.
Ескендір Елемесов, фермер:
– ақбөкендер көп, олардың 300 мыңға жуығы Казталов және Жәнібек аудандарында тұрады. Көші-қонның негізгі ағымы осы аудандарда. Жайылымдарды, шабындық жерлерді жойыңыз. Олар ақбөкендерді күзетеді, қуып жібермейді, қол тигізбеңіз дейді. Бірақ мен жер шаруа қожалығы деп айтамын, олар салық төлейді, мал өсіру үшін несие алды. Біз Парламент депутаттарымен, сенаторлармен және тіпті Президент көмекшісімен кездестік. Бұл сұрақтар оларға берілді.
Сандар көбейген сайын жануарларды адамдардан алып кету мәселесі өзекті бола түсуде. Охотзопром инспекторларының функцияларына тек Қызыл кітапты қорғау кіреді.
Закария Туралиев, БҚО орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекциясы басшысының орынбасары:
– ақбөкендер үлкен топтарға жиналған кезде, сол кезеңдегі шөптерді таптау байқалады. Қалған кезеңдерде 15-20 мыңнан тұратын топтарда біз шабындықтарды таптау фактілерін байқамадық. Охотзопромның саны мен жабдықтары бүгінде жеткіліксіз. Ақбөкендердің саны жыл сайын артып, көбейіп келеді. Оның көші-қон азаяды.
фермерлер өздерінің орынбасарлары мен тиісті комитетке жүгінді. Соңғылары ауылшаруашылық жерлерін өздері қоршауға алуды ұсынды.
Сәкен Ділдахмет, ҚР МЭКГ Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің баспасөз хатшысы:
– ақбөкендердің ауылшаруашылық жерлеріне, шаруа қожалықтарына ену фактілері бар. Бұл жағдайда барлық жергілікті атқарушы органдарға кіру фактілері болған жағдайда ескертдік. Олар өздерінің аумақтарын қоршауды және осы мәселені шешудің жалғыз әдісін ұсынды.
Бокейорд мемлекеттік табиғи қорығының ашылуы мәселені шешуі мүмкін. Тиісті құжаттама дайындалуда.
Сәкен Ділдахмет, ҚР МЭКГ Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің баспасөз хатшысы:
– Батыс Қазақстан облысында ақбөкендердің көп болуы Жәнібек пен Казталов аудандарында кездеседі. Қазіргі уақытта БҚО-да Бөкейорда қорығын құруға экономикалық және техникалық негіздеме дайындалуда. Бұл бізге, біріншіден, ақбөкендердің санын қорғауды жақсартуға мүмкіндік береді, екіншіден, ауылшаруашылық жерлерге кіру фактілері болмайтындай етіп реттеуге болады. Бұл жерде инспекторлар, күзетшілер, белгілі бір аумақ болады және фермерлер мен қорық арасындағы нақты жол бүкіл аумақ бойында болады.
қорғалатын жануарлардың саны өсуде. Егер 2000 жылдардың басында Жайық популяциясының саны 3000 ақбөкен болса, қазір олардың саны 500 мыңға жетті.
Авторлары: Роза СатқановА, Бақытгүл Оқасова, Руслан Газезов
