Қазақстандағы RRP тұжырымдамасы қаншалықты тиімді
Дереккөз: www.inform.kz
НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Қазақстанда ROP тұжырымдамасы жуырда ғана іске асырылды, бірақ қазірдің өзінде қатты тұрмыстық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату, сондай-ақ экологиялық жағдайды жақсарту саласындағы тиімділігін көрсетеді. Жүйе қаншалықты тиімді жұмыс істейді және АЖ енгізілгеннен кейін не өзгерді, деп хабарлайды ІІМ «ҚазАқпарат» ақпаратында.
Алдымен сіз РОП не екенін және оның жұмысы қандай екенін анықтауыңыз керек. ROP – өндірушілердің (импорттаушылардың) кеңейтілген жауапкершілігі. Бұл қоршаған ортаны қорғау саласындағы стратегия бүкіл өнімнің қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерін азайтуға бағытталған, нәтижесінде келтірілген зиян үшін жауапкершілікті, әсіресе өнімді өндірушіге немесе импорттаушыға жинау, өңдеу және түпкілікті жою арқылы жауапкершілікті жүктеу арқылы.
Бүгінгі таңда әлемде 400-ге жуық жұмыс істейтін RS жүйелері бар, олардың көпшілігін арнайы құрылған уәкілетті ұйымдар операторлар жүзеге асырады.
Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға көшуі жөніндегі тұжырымдамаға сәйкес негізгі бағыттардың бірі қалдықтарды басқару саласын жетілдіру, сондай-ақ орауыш қалдықтарды, электронды және электр жабдықтарын, көлік құралдарын, аккумуляторларды және басқа да тауарларды жинау және жою шығындарының бір бөлігін өтеу үшін RWP қағидатын енгізу болып табылады. қолданғаннан кейін.
Қазақстанда ROP принципі 2016 жылдың 1 қаңтарынан бастап жарамды. Үкіметтің 2015 жылғы 30 желтоқсандағы қаулысымен өндірушілердің (импорттаушылардың) кеңейтілген міндеттемелерінің операторы «Оператор РОП» ЖШС болып анықталды.
Сарапшылардың пікірінше, ROP құрал ретінде қалдықтарды жинау және өңдеу көлемін ұлғайтуға ғана емес, сонымен бірге отандық өндірушілерді қолдауға мүмкіндік береді. Атап айтқанда, АЖ кезеңінде ішкі нарықта отандық автомобильдерді, аккумуляторларды, жанар-жағармай материалдарын өндіру және сату көлемі айтарлықтай өсті.
Жасыл экономикаға көшу тұжырымдамасына сәйкес 2030 жылға қарай қалдықтарды өңдеу деңгейінің кемінде 40% -на қол жеткізу керек. РОП енгізілген кезде республикада өңдеу деңгейі бар болғаны 2,7% құрады. Іске асырылғаннан кейін бұл көрсеткіш 14% құрайды. Сонымен қатар, Тұңғыш Президент – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың тапсырмасымен шағын және орта бизнестің кең қатысуымен қатты қалдықтарды кәдеге жарату және кәдеге жарату бойынша шаралар қабылдануда. Қазіргі уақытта Қазақстанда қалдықтарды өңдеу саласында 171 ШОК жұмыс істейді.
Осыған байланысты, сонымен қатар ROP операторы не істейді деген сұрақ туындайды. Жалпы, RRP тәжірибесі мен моделі әлемнің дамыған елдерінде сәтті және тәжірибеде қолданылады. ЭЫДҰ елдерінде алғаш рет енгізілген RRP қағидаты бүкіл әлемде экологиялық мәселелерге ерекше назар аударылатын елдерде сәтті қолданылып келеді және бүкіл өмір бойы нарыққа шығарған өнім үшін жауапты өндірушілер мен импорттаушылардан тұрады.
2018 жылы ЭЫДҰ Қазақстанда РТР енгізу туралы зерттеу жүргізді, оның негізінде біздің еліміздегі RRP жүйесінің осы ұйымның негізгі ұсыныстарына сәйкестігі туралы қорытынды жасалды. Оператор энергия қалдықтарын басқаруды ұйымдастыру үшін инвесторларды іздеумен және тартуға қатысады. 6 облыста (Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент, Тараз, Ақтөбе, Қарағанды) қатты тұрмыстық қалдықтарды энергияны пайдалануды енгізу арқылы республикада қатты қалдықтарды қайта өңдеу деңгейіне 2025 жылға дейін 30% жету жоспарлануда.
Сонымен қатар, «ROP» операторы қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату саласында жұмыс істейтін кәсіпорындарға кең қолдау көрсетеді.
Қазақстанда қатты қалдықтарды бөлек жинау біртіндеп енгізілуде. 2018-2019 жылдары оператордың қаржылық қолдауымен 10 облыста және Нұр Сұлтан қаласында жеке жинауға арналған 12 196 контейнер орнатылды, 8 аймақтағы 147 қабылдау пункті, 28 дана арнайы автокөлік сатып алынды. Сондай-ақ 11 өңірде құрамында сынабы бар лампалар мен химиялық қуат көздеріне арналған 2321 контейнер орнатылды.
Бүгінде тұрмыстық қатты қалдықтардың жеке жинағын (ҚТҚ) Ақтөбе, Семей, Түркістан және Өскемен сияқты төрт қалада енгізу мәселесі пысықталуда.
Бұл саланың инвестициялық тартымдылығы қандай? РОП енгізілгенге дейін инвесторлар перспективаларды көрмеген және қоқыс шығару жүйесін жақсартуға қаражат салған жоқ. Осылайша, ӨТ операторына Қазақстан Республикасында қалдықтарды кәдеге жарату үшін инфрақұрылым құру міндеті, сондай-ақ осындай қалдықтарды жинауды, тасымалдауды, өңдеуді, пайдалануды және жоюды ұйымдастыруға жауапкершілік жүктелген. Сонымен бірге, ЕАЭО-ға мүше басқа мемлекеттерде де осындай шығындар қарастырылғанын атап өткен жөн, мысалы, Ресей Федерациясында және Беларусь Республикасында 2012 және 2014 жж. Сәйкес шығаруға ақы бар.
Көлік саласын көгалдандыру кенеттен шешімге келген жоқ – 2013 жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасының Президенті «жасыл экономикаға» көшу жөніндегі тұжырымдаманы бекітті, оның негізгі бағыттары проблеманы шешуде.
Жамбылдық фермерлер пилоттық жоба аясында мал сатып алады
Қолданылған материалдарға міндетті түрде www.24.kz
Жамбыл облысында ауылдықтардың кірістерін арттыруға арналған пилоттық жоба қарқын алуда, деп хабарлайды Хабар 24 тілшісі. Оның аясында Сарысу ауданының мал өсірушілері жоспарланған 4,5 мыңнан бес жүзден астам мал сатып алды. Негізгі шарт – ынтымақтастыққа қатысу және жеке учаскелерді тиімді пайдалану. Жеңілдетілген несие алып, пилоттық жобаның қатысушылары мал шаруашылығымен және егіншілікпен айналыса алады.
Сарысу ауданында ауыл тұрғындарының кірісін арттыру үшін пилоттық жоба аясында кооператив құрылды. Оны дамытуға 900 миллионнан астам теңге қарастырылған. Олардың көпшілігі арнайы жабдықты сатып алу, ал қалғаны айналым капиталы.
Амантай Назарбеков, Байқадам ауылдық округінің әкімі:
– Екінші бағыт бойынша бізде 970 миллион теңгеге жоспар бар. Бұл 4114 бас мүйізді ірі қара. Қазіргі уақытта біз 501 бас малы үшін 121 аула несиесін алдық.
Болат Смайылов – ауыл тұрғындарының кірісін арттыру бойынша пилоттық жобаға қатысушылардың бірі. 2,5 пайыздық мөлшерлемемен ер адам небары 3 миллион теңгеден асатын жеңілдетілген несие алды. Бұрын шаруа қожалығын кеңейту үшін қаражат алу мүмкін болмады, өйткені бірде-бір банк кепілдік үйін ала алмады.
Болат Смайылов, тұрғыны Саудакент:
– Осы жобаның пайда болуымен біз жылқылардың санын көбейту мүмкіндігіне ие болдық. Несиені өтеу үшін демалыс жылы бар, сондықтан біз бірінші жылы жас малды сатпайтындықтан, бізге қосымша пайда болатынына сенімдімін. Келесі жылы бұл бізге үлкен мүмкіндік береді.
Алынған қаражатпен селекционер бірден 8 жылқы сатып алды. Мал басын көбейтумен қатар, қымыз сатуды да жоспарлап отыр. Пилоттық жобаның негізгі бағыттары, мал сатып алумен қатар, ауыл тұрғындарын және арнайы техникамен қамтамасыз ету. Қазіргі 194 ауылшаруашылық техникасы облыстағы 11 ауылшаруашылық кооперативіне ие болды.
Авторлары: Анастасия Сүлейманова, Тимур Сейілхан, Руслан Ахатилла.
Синоптиктер Қазақстан қалаларындағы синоптиктерге бұл туралы айтты
Дереккөз: https://www.inform.kz/
НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – 2 наурыз күні Қазақстан қалаларында ауа ластануының метеорологиялық жағдайы қандай болады, деп синоптиктер хабарлады, деп хабарлайды «Қазгидромет» РМК-ға сілтеме жасап.
2 наурызда Қызылорда және Шымкент қалаларында қолайсыз ауа райы күтіледі.
Синоптиктердің хабарлауынша, Нұр-Сұлтан, Петропавл, Орал қалаларында ауа райы қолайлы болады. Ауа-райының қолайсыздығы (NMU) бұл атмосфералық ауаның беткі қабатында зиянды (ластаушы) заттардың жиналуына ықпал ететін қысқа мерзімді метеорологиялық факторлардың (тыныш, жеңіл жел, тұман, инверсия) жиынтығы. ТМС пайда болуымен елді мекендердегі атмосфералық ауа сапасының нашарлауы мүмкін.
Ластану деңгейінің қалыптасуын анықтайтын маңызды факторлардың бірі – бұл синоптикалық жағдайдың болжамы (жел, жауын-шашын, ылғалдылық, ауа температурасы).
Санкт-Петербургте сақталған мөр бірінші балықты алды
Дерек көзі – nurtv.kz
Санкт-Петербургтегі теңіз сүтқоректілерін сақтау орталығының пациенті, теңіз итбасындағы үш айлық сәби алғашқы балықты алды, деп хабарлайды MIR 24 телеарнасы. Соңғы уақытқа дейін зоологтар нерпенді қоректік қоспамен күніне бірнеше рет түтік арқылы тамақтандыруға мәжбүр болды. Енді жануардың рационы майшабақ пен венадамен толықтырылды. Нәресте су рәсімдерін бастады. Рас, ол тез тоңады. Ол екі-үш минут суық суға төтеп бере алады. Біз Финляндия шығанағы жағасында 2020 жылдың 6 ақпанында әрең тірі мөрді таптық.
Табиғат қорғаушылар елорданы елең еткізген еліктің жарасын жазып, еркіндікке қоя бермек
Источник: www.inform.kz
НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Табиғат қорғаушылар елорданы елең еткізген, мүйізінен жарақат алған еліктің жарасын жазып, еркіндікке жібермек, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.
«Бүгін күндіз әлеуметтік желілер арқылы елордада шауып жүрген еліктің видеосы тарап кетті. Видеоматериалды көргеннен кейін біз елікті іздестіру жұмыстарына бірден кірісіп кеттік. Өзіммен бірге Ақмола облыстық аумақтық орман шаруашылығы және жануарлар әлемі испекциясының мамандары Ұлы Дала, Мәңгілік ел, Тұран көшелерін аралап, Мега ОСО, Экспо, Назарбаев университеті жағын көріп қайттық. Арада бір жарым сағат өткенде елік жаңадан салынып жатқан тұрғын үйдің маңынан табылды», – деп жазады ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің баспасөз хатшысы Сәкен Ділдахмет Facebook парақшасында.
Түз тағысы мүйізінен жарақат алған көрінеді. Елікті ұстап алғаннан кейін табиғат қорғаушылар оны ветеринарлық қызмет орталығына апарған.
«Ветеринарлар еліктің жарасын емдеп, уақытша өздерінде қалдырды. Мамандар белгілі бір мерзім ішінде елікті бақылайды. Жағдайы жақсарса қайтадан далаға қоя береді», – деп жазады ол.
Сәкен Ділдахмет елорданың маңында жабайы аңның мол екенін айтады. Түз тағысы ақтүтек бораннан адасып немесе азық іздеп қалаға кіріп кеткен болуы керек.
«Өткен жылы да осындай жағдай тіркелген. Осы жағдайға бей-жай қарамаған азаматтарға алғысымызды айтамыз.
Егер қандайда да бір жабайы аңды көріп қалсаңыз 8(7172) 749170 немесе 87755050155 нөміріне хабарласуыңызға болады», – дейді ол. Бұған дейін ҚазАқпарат ЭКСПО маңында елік шауып жүргенін хабарлаған болатын. Көп өтпей оны мамандар ұстап алған еді .
Түркістанда қаланы көркейту, көгалдандыру жұмыстары қарқын алды Барлық құқықтар қорғалған. inform.kz белсенді сілтемені пайдаланыңыз https://www.inform.kz/kz/turkistanda-kalany-korkeytu-kogaldandyru-zhumystary-karkyn-aldy_a3617658
Дереккөз: inform.kz
ТҮРКІСТАН. ҚазАқпарат – Түркістан қаласының экологтары тұрғындарды қоршаған ортаға, табиғатқа, қоғамға деген экологиялық мәдениетті арттыруға, қаланы таза ұстауға шақырды, деп хабарлайды Түркістан облысы әкімінің баспасөз қызметі.
Облыстық табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының қызметкерлері қалада 350 түп шаған, үйеңкі, талшын көшеттерін отырғызды. Қаладағы бірнеше көшеде көгалдандыру жұмыстары жүргізіліп, жарық шамдар, қоқыс жәшіктері мен тұрғындардың демалуына арналған орындықтар орнатылып жатыр.
Түркістан қаласын көркейту мен абаттандыру үшін аудан, қала әкімдіктері мен басқармалар жұмылдырылып, шаһар 32 секторға бөлінген. Әр секторға жауапты аудан, қала өз аумағында ағаш отырғызу және абаттандыру жұмыстарын қарқынды жүргізіп жатыр. Өңірдің экологиялық жағдайын жақсарту мақсатында 2020-2021 жылдарға арналған кешенді жұмыс барысы облыс әкімінің орынбасары Мейіржан Мырзалиевтың төрағалық етуімен өткен жиында ортаға салынды.
Онда аудан, қала әкімдіктері мен барлық жауапты басқарма басшылары мәжілісте бас қосты. Қоршаған ортаны сауықтыру бойынша кешенді жоспарды талқылау барысында атмосфералық ластаушы заттардың шығарылуын азайту, қаланы газбен қамтамасыз ету, энергия үнемдеу және жасыл белдеуді дамыту, қатты тұрмыстық қалдықтар сынды өзекті мәселелер жайлы айтылды. Жиын қорытындысымен біршама тапсырмалар беріліп, кешенді іс-шараның орындалуын қатаң бақылауға алу және жұмыстарды тұрақты түрде жалғастыру тапсырылды.
Антарктикада температура алғаш рет 20 градустан жоғары көтерілді
Дереккөз: infrom.kz
НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Антарктикада температура алғаш рет 20 градустан жоғары көтерілді, деп хабарлайды The Guardian бразилиялық ғалымдарға сілтеме жасап.
20,75 градусқа жеткен рекорд 9 ақпанда Сеймур аралында тіркелген. Басылымның атап өтуінше, рекорд үрдісті растап отыр: суық құрлықтағы және жақын маңдағы аралдардағы жылымық әлдеқайда тез болып жатыр.
Эсперанса аргентиналық ғылыми-зерттеу стансасы 6 ақпанда Антарктидада метеобақылау тарихында алғаш рет ең жоғары температураны тіркеді. Ол 18,3 градус нөлден жоғары болған.
Алматыда 200 мыңға жуық ағаш отырғызу жоспарланды
Дереккөз: inform.kz
АЛМАТЫ. ҚазАқпарат – Алматы қаласы Медеу ауданында 200 мыңға жуық ағаш отырғызу жоспарланды. Бұл туралы аудан әкімі Сұлтанбек Мәкежанов мәлім етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.
2019 жылы 15 тамызда ҮЕҰ мен қала белсенділерінің қатысуымен өткен қаланы көгалдандыру жиынында Алматы әкімі Бақытжан Сағынтаев үш жылдық Jasyl Almaty жобасының жүзеге асырылуын қамтамасыз етіп, 2022 жылға дейін миллион ағаш отырғызуды тапсырды.
Осыған байланысты Медеу аудандық әкімдігі «Медеу-2023» Стратегиялық жоспарын дайындап жатыр. Онда ауданды дамытуға арналған барлық бағыт қарастырылған, оның ішінде көгалдандыру, қоршаған ортаны қорғау мен экология мәселелері де бар.
«Жоспар аясында үш жылда 180-200 мың ағаш отырғызуды жоспарлап отырмыз. Ағаш отырғызуға арналған орын мен локацияны анықтап қойдық. Былтыр Жасыл экономика басқармасы Көк-Төбе аумағында 100 мыңға жуық бұта мен көшет отырғызды», – деді С.Мәкежанов.
Алматыда ауа тазалығын бақылайтын қоғамдық қор құрылды
Дереккөз: inform.kz
АЛМАТЫ. ҚазАқпарат –Алматыдағы ауа тазалығын бақылаумен айналысатын «AAirVision.kz қоғамдық қоры құрды, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.
Қордың құрылтайшылары Берік Қаниев пен Алексей Ни қаладағы ауа бассейнін бірнеше жыл ішінде тазартуды қолға алып отыр.
Ол үшін қоғамдық қор мемлекеттік органдармен, азаматтық сектормен, қазақстандық және шетелдік ғалымдармен бірге жұмыс істемек.
«Қазір алматылықтар үшін ең басты проблема – ауа тазалығы. Біздің қор қоғамдық белсенділер, ғалымдар, инженерлер, экология бойынша сарапшылар, бұл проблеманың ортақ шешімін тапса дейміз. Біздің ұйым коммерциялық емес. Біздің мақсатымыз қаламызды барлығымыз үшін қауіпсіз ету», – деді Берік Қаниев.
Қор құрылтайшылары бұл қорға барлық экология мамандарын тартқысы келеді.
«Осы жерден ортақ стратегия құрылса деп ойлаймыз. Осы тақырыпта семинарлар, конференциялар өткізсек. Заң шығару процестеріне қатысып отыруға ниеттіміз. Бұл ұйым әкімдік пен халық арасындағы алтын көпір болмақ. Мұнда экологиялық мониторинг жүргізіледі. Халықтың экологиялық білімін арттырып, ел арасында экологиялық мәселелерді насихаттауды басты мақсат етіп отырмыз», – деді қор құрылтайшылары.
Ең алғашқы қадам ретінде заманауи мониторинг жүйесін жасау ұйғарылды. Бұл жүйе Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы рұқсат берген әдістемелердің негізінде жасалады.
Еске салсақ, бұған дейін Алматы әкімдігі қалада 517 мыңнан астам көлік тіркелгенін хабарлаған еді. Одан бөлек, күн сайын қалаға 250 мыңға жуық көлік кіреді. Сондықтан да қала атмосферасына шығарылатын зиянды заттардың деңгейі жоғары.
Сондай-ақ,Экология, геология және табиғи ресурстар министрі Мағзұм Мырзағалиев Алматы ауасының ластануы бойынша мәлімдеме жасады.
Қазақстанда киікті атуға 2023 жылға дейін тыйым салынды
Дереккөз: inform.kz
НҰР-СҰЛТАН. ҚазАқпарат – Қазақстанда киікті 2023 жылға дейін атуға тыйым салынды, деп хабарлайды ҚазАқпарат.
«Киіктердің санын көбейтіп, оларды сақтау мақсатында ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің бұйрығымен Қазақстан Республикасының аумағында киіктерді 2023 жылға дейін атуға тыйым салынды (заң бойынша киіктерді және олардың бөліктерін, дериваттарын пайдалануға тыйым салу)», – деді комитеттің баспасөз хатшысы Сәкен Ділдахмет .
Оның хабарлауынша, ҚР БҒМ Ғылым комитетінің Зоология институты киікті атуға 2023 жылға дейін тыйым салу туралы кеңес берген. Биологиялық негіздеме мемлекеттік экологиялық сараптамамен мақұлдаған. Киікті атуға тыйым салу туралы бұйрық ресми түрде жарияланғаннан кейін 10 күннің ішінде (20 ақпанда) күшіне енеді.
«Өздеріңіз білетіндей, Қазақстанда 2015 жылы 150 мыңнан астам киік қырылған еді. Сол себепті 2015 жылдан бастап 2019 жылдың 31 желтоқсанға дейін киіктерді атуға тыйым салынған еді. Енді киіктің санын көбейту үшін бұл мерзім 2023 жылға дейін ұзартылды. Жалпы киік Қызыл кітапқа енгізілмеген. Заңмен шектеп қана қоймай, бұл бағытта әртүрлі жұмыстарды жүргізіп жатырмыз. Мақсат – киік санын 500 мыңға жеткізу», – дейді Сәкен Ділдахмет.
