Дереккөз: www.24.kz

Ұлыбритания да EXPO-2017 көрмесіне соңғы дайындықтарын пысықтап жатыр.

Британиялықтардың павильоны халықаралық шарада ең көлемділердің бірі болмақ әрі қазақтың ұлттық нақышымен әрленеді.

Әлемнің ең мықты сәулетші-дизайнерлерінің бірі Асиф Хан бүгін көсіле сөйледі. Бұған дейін ол және оның әріптестері төл өнімдері туралы тіс жарған емес. Ханның айтуынша, британиялық павильон 2 мыңнан астам шаршы аумақты алып жатыр. Тақырыбы – «Біз – энергиямыз». Дизайнер павильонды киіз үй пішінінде ойластырғанын айтады. Киелі шаңырақ астында келушілер Ұлыбританияның ғылыми жетістіктерін көретін болады.

Асиф Хан, Ұлыбритания павильонының бас дизайнері:

– Қазақ киіз үйі – мен үшін энергия тиімділігін арттырудың және қоршаған орта үшін оңтайландырудың белгісі. Киіз үй өте ыңғайлы, жеңіл және икемді. Ол әлеуметтік өмірді, отбасылық тұрмысты бейнелейді. Бұл архитектура тұрғысынан өте маңызды мәселе екенін болашақта да ұмытпауымыз керек.

Композитор Брайан Эно павильонның негізгі тақырыпқа сәйкес әсерлі шығарма жазды. Ол өз туындысы арқылы келушілерге шабыттандырмақ. Эдинбург университетінің профессоры, астрофизик Кэтрин Хейманс болса, павильонның ғылыми мазмұнына мән берген. EXPO-2017 көрмесіне ресми өкілдерден лондондық ситидің лорд-әкімі және Халықаралық сауда жөніндегі министр қатысады. Британиялықтар EXPO-2017 олар үшін ең озық технологиялары мен инновациялық жетістіктерін әлемге паш етудің үлкен мүмкіндігі екендігін жасырмайды.

Сара Эверет, Ұлыбритания павильоны комиссарының орынбасары:

– Біз EXPO-ның негізгі тақырыбы бойынша энергетиканың салаларына бағытталған әртүрлі шаралар ұйымдастырамыз. Мұнай және газ, тау-кен өндіру бағытында Қазақстанның энергетикалық секторында жұмыс істеп жатқан көптеген компаниямыз бар.

Осылайша көрме Ұлыбританияға Қазақстанмен және басқа да қатысушы елдермен іскерлік қарым-қатынас орнатудың мүмкіндігін туғызады.

Айта кету керек, Ұлыбританияны «жасыл» энергия саласында әлемге әйгілі технологиялық көшбасшы әрі жаңалық жаршысы деуге болады. Сондай-ақ бұл мемлекет 166 жыл бұрын ең алғашқы көрмені өткізіп тарихта қалды.

Авторы: Ғалымжан Қараманұлы

Дереккөз: www.24.kz

Негізінен мал шаруашылығымен айналысатын Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданында экзотикалық жемістер өсіріліп жатыр.

Мәселен, Қарауылдағы лицей оқушылары осындағы жылыжайда мандарин жинауды бастады. Бұған дейін анар, лимон сияқты бұл өңірге таңсық тропикалық өсімдіктер жеміс берген. Қылқан жапырақты ағаштар да оқушылар қолымен бапталып жатыр. Өткен жылы лицей жанындағы алқапта 3 тонна картоп, жылыжайда 100 келі қияр және 200 келі қызанақ жиналып, асханаға өткізілген.

Таңат Шағыров, биология пәнінің мұғалімі:

– Лимонды алатын болсақ, бұл өздігінен тозаңданбайтын өсімдік болғандықтан, мұны қолдан тозаңдандырып, оқушылар өздері жұмыс жасады. Бұрын Абайда банан өсіп тұр дегенге ешкім сенбейтін, енді болашақта лимон, мандарин сияқты жеміс аламыз деген ойдамыз.

Дереккөз: www.24.kz

Жасыл желекке оранған Алматыда ағаштарды заңсыз кесу дерегі азаймай тұр.

Сондықтан табиғат жанашырлары: «Рұқсатсыз тал кескендерге айыппұл көлемін көбейту керек», – деп санайды. Бұған қоса, табиғатқа келтірген зиянның орын толтыру үшін 10 тал отырғызу міндеттелмек.

Қала орталығында мынадай жағдай жиі кездеседі. Әсіресе жауын-шашын болып, дауыл тұрған сәттерде теректер теңселіп, қарағаштың бұтақтары құлап жатады. Бұл адам өміріне қауіп төндіретіндіктен, ескірген ағаштарды дер кезінде кесу керек. Алайда ол үшін тиісті мекеменің рұқсаты қажет. Көше бойындағы ағашты бұталап немесе түбірінен араласаңыз көлемді айппұл төлейсіз. Мысалы, жыл басынан бері Медеу ауданында бірнеше ағаш заңсыз оталған.

Мақсат Ескендіров, Медеу аудандық экология және қоршаған ортаны қорғау бөлімінің басшысы:

-Жаңадан қосылған териториялар бар. Сол аумақтағы адамдардың көбі біле бермейді. Осы былтырдан бері ауданда ағаш кесу азайды.

Рұқсатсыз кесілген ағаш үшін айыппұл көлемі – 90 мың теңге. Бұған қоса, табиғатқа келтірген зиянның орын толтыру үшін 10 тал отырғызу міндет. Бірақ мұндай талапты кейбір кәсіпкерлер елемейді де. Сондықтан қалалық қоғамдық кеңес мүшелері: «Қатаң шара қолданып, айыппұл көлемін өсіру керек», – деп есептейді.

Думан Қапасов, қалалық қоғамдық кеңестің мүшесі:

-Ол айыппұл өте аз. Кәсіпкерлерді, заңсыз ағаш кесіп жатқандарды тоқтатпайды. Сондықтан да ол айыппұлдарды өзгерту керек. 10 есе көбейту керек деп ұсыныс бердік.

Көше бойындағы ағаштар инфрақұрылым жүйесіне кедергі келтірсе немесе өмірге қауіп төндірген жағдайда ғана кесіледі. «Бірақ бәрі заңды болу керек», – дейді мамандар. Жыл сайын қалада 32 мың ағаш араланады екен. Қоғамдық кеңес айппұл көлемін артыру туралы ұсынысын қалалық мәслихатқа жолдаған. Оның жауабы осы айдың соңында белгілі болу керек.

Авторлары: Алмас Сәдуақас, Полина Чихичина, Әбен Нарымбаев, Сержан Жұмабаев

Дереккөз: www.24.kz

Бүгін Энергетика министрі Қанат Бозымбаев Ақмола облысындағы «Арнасай» «жасыл» технология орталығында өткен көшпелі қоғамдық кеңес отырысында осылай деп мәлімдеді.

Бұған қоса, сала басшысы дүниежүзілік ЕХРО көрмесіне дейінгі дайындық барысын баяндады.

Арнасай ауылының тыныс-тіршілігі «жасыл» технологиямен тікелей байланысты. Елді мекендегі тұрғындар инновациялық өнертабыстарын күнделікті тұрмыста қолданып жүр. Көрмеге қойылған көрнекі құралдың көбі коммерциялық тұрғыда толағай табыс әкелген. Ал бензинді сумен алмастыратын жаңа қондырғыны ойлап тапқан елордалық Диас Оралов өзінің тың туындысын алғаш рет көпшілік назарына ұсынды. Айтуынша, сутегі генераторы көліктің жанар-жағармайға деген сұранысын 40%-ға дейін өтеп, ауаға тарайтын зиянды затты азайтады. Ендігі жерде бұл жобаға мемлекет тарапынан қолдау тапса, дүниежүзілік ЕХРО көрмесіне қойылуы мүмкін.

Данияр Әзімханов, қоғамдық кеңес мүшесі:

– «Жасыл» технологияға көшу жөніндегі тұжырымдамада 2017-2018 жылдарда жұмсалатын қаржы мөлшері 1 млрд доллар деп көрсетілген. Осыншама қаржы қалай және қандай мақсатта жұмсалып жатыр?

Қанат Бозымбаев, ҚР Энергетика министрі:

– Тұжырымдама дүниежүзілік дағдарыс басталмай тұрып жазылған еді. Жыл сайын баламалы қуат өндіретін нысандар іске қосылып жатыр. Қазір елдегі 50 станция осы мақсатта жұмыс істейді.

Энергетика саласының биылғы бюджеті 85,8 млрд теңгені құрайды. Бұл қаржы өткен жылмен салыстырғанда біршама көп. Министрдің айтуынша, бюджеттің басым бөлігі энергетика, көмір және уран салаларын қаржыландыруға жұмсалады. 11%-ы мұнай-газ секторы мен химия өндірісіне, ал 9,7%-ы қоршаған ортаны қорғау ісіне бағытталады.

Алмас Құдайберген, қоғамдық кеңес мүшесі:

– Геологиялық зерттеу бойынша елімізде қатпарлы мұнай-газдың қомақты қоры бар. Өзіңіз білесіз, АҚШ осы шикізатты өндіріп, қыруар пайда тауып келеді. Бізде осы мұнай түрін өндіруге қашан көңіл бөлінер екен?

Қанат Бозымбаев, ҚР Энергетика министрі:

– Біздің мәлімет бойынша, еліміздегі қатпарлы мұнай қоры белгісіз. Геологтар бұл бағытта жұмыс істеп жатыр. Бірақ барлау нәтижелеріне сүйенсек, шикізаттың бұл түрі табылған жоқ.

Басқосуда еліміздің солтүстік аймақтары мен Астананы көгілдір отынмен қамту мәселесі де көтерілді. Бұл бағытта министрлік бірқатар түйткілдің түйінін реттеуді көздеп отыр. Қанат Бозымбаевтың айтуынша, Қызылордадан елордаға қарай газ құбыры тартылуы тиіс. Ол үшін еліміз бойынша көгілдір отынға біркелкі тариф орнату жоспарда бар.

Қанат Бозымбаев, ҚР Энергетика министрі:

– Келесі аптада бұл мәселені қарастыратын боламыз. Астана қаласының әкімімен бірге қараймыз. Сонан кейін келесі айда Премьер-Министрге баяндайтын боламыз.

Қоғамдық кеңес кезінде министр отандық өнертапқыштарды ЕХРО көрмесіне белсенді қатысуға шақырды. Себебі, дүниежүзілік шарада еліміздің тарапынан технологиялық тұрғыда 28 тың туынды ұсынылады. Көрнекі құралдар 30 мамырда арнайы павильонға қойылады. Ал ел аузында «жасыл» ауыл атанып кеткен «Арнасай» ЕХРО қонақтарын қарсы алып, инновациялық жетістіктерді паш етуге дайын.

Авторлары: Рауан Мыңбаев, Асхат Қарақойшиев

Дереккөз: www.24.kz

Халықаралық энергетикалық хартия Астанадағы «ЭКСПО-2017» жұмысына қатысады.

Әлемдік көрме аясында өтетін БҰҰ-ның энергетикалық конференциясына беделді ұйымның өкілдері де келеді. Бұл туралы Брюссельде өткен форум барысында айтылды. Онда қатысушы елдердің сарапшылары тұрақты энергетиканың инвестициялық дамуын талқылады. 1991 жылы құрылған ұйым Еуропа, Африка және Азия елдері арасындағы ынтымақтастықты үйлестіруге атсалысып келеді. Ал Қазақстан алғашқылардың бірі болып, энергохартия процесіне қосылып, 2014 жылы табысты төрағалық еткен.

Андрис Пиебалгс, Еуропалық Одақтың бұрынғы комиссары (2004-2010):

– Қазақстан – қуат көзін өндіруді әртараптандыруға баса көңіл бөлетін елдердің бірі. Бұл халықаралық процестің дамуына септігін тигізеді. Өйткені аталған Хартияға Қазақстанның үлкен көмегімен қадам жасалды.

Урбан Руснак, Халықаралық энергетикалық хартияның бас хатшысы:

– Халықаралық ұйым және өз басым «ЭКСПО» жұмысына және БҰҰ-ның конференцияларына, көрменің ашылуында өтетін шараларға қатысамын. Бұл мамандандырылған көрме жаһандық климаттың өзгеруіне септігі тиетін түрлі технологияларға жол ашады. Қазақстан көмірсутегі ресурстарына бай, екінші жағынан, әлеуетті және жаңартылатын энергия көздерін дамытуға болатын ел ретінде ерекше мүмкіндік сыйламақ. Таза қуат көзіне инвестиция тарта отырып, бірте-бірте көшу маңызды шешім деп ойлаймын.

Дереккөз: www.24.kz

Шығыс Қазақстан облысының Тарбағатай ауданында тұқымбақ ашылды.

Онда қарағай, қайың, самырсын сияқты ағаш түрлері өсіріледі. Басты мақсат – облыстағы елді мекендерді көгалдандыру әрі бұл сала бойынша бюджетке салмақ салмау. Биылдың өзінде 30 мың түп еліміздің Риддер мен Күршімдегі орман шаруашылықтарынан жеткізілді.

Жалпы, ауданда соңғы 4 жылда 10 мың түп шырша егілген. Осы жылы да Ақсуат және Ақжар ауылдарына шырша отырғызу жоспарда бар. Алдағы 3 жылда облыста тұқымбақ өндірісін әрі қарай дамыту көзделіп отыр.

Ділдәбек Оразбаев, Тарбағатай ауданының әкімі:

– Облыстық табиғи ресурстар басқармасы арқылы орман шаруашылығы бізге мұны тегін босатып жатыр. Себебі 1-2 жылдық кезінде бұлардың бәрін бізге тегін беріп, жеңілдік жасап жатыр. Ал үлкендерін алатын болсақ, оның бәрі қаражат, оның әрқайсысы 3-5 мың теңге тұрады. Ал біз мұны өзімізде 1-2 жыл жақсылап күтіп-баптап, өскеннен кейін ары қарай дамытамыз.

Дереккөз: www.24.kz

Немістер біздің елде өтетін ЕХРО қонақтарын «елден ерек қайран қалдырамыз», – деп қауырт қамданып жатыр.

Бұл туралы осы елдің павильонын таныстыру кезінде Федеративтік Республиканың Қазақстандағы елшісі мәлім етті. Рольф Мафаэльдің айтуынша, олардың көрме алаңы көлемі жағынан ең үлкен павильондардың бірі болмақ. Ауқымды нысан бірнеше алаңқайға бөлінген. Мәселен, бірінші залда әлем картасы көпшілік назарына ұсынылады. Бұдан бөлек, ұйымдастырушылар қонақтарға арнайы электронды кілт таратпақ. Сол арқылы кез келген экспонат туралы мәлімет алуға мүмкіндік бар. Сондай-ақ павильонның бір бөлігінде дүкендер ашылады. Онда келушілерге немістің ұлттық тағамдары ұсынылады. Естелік ретінде сатылатын кәдесыйлар да көп болмақ.

Андреас Хорбельт, креативті директор:

– Германия ЕХРО алаңындағы ең үлкен павильонның біріне ие. Сондықтан нысанды барынша тартымды әрі көпке пайдалы етіп дайындауға тырысып жатырмыз. Өйткені «Болашақтың энергиясы» тақырыбы біздің ел үшін де маңызды. Германия соңғы 20 жылда энерготиімділік, қоршаған ортаны қорғау саласындағы күрделі мәселелердің күрмеуін шешуге атсалысып келеді. Астанада өтетін ауқымды шараға айрықша ынта-ықылас білдіруіміздің бір себебі осы.