2018 жылдың қарашасында Павлодар және Ақтөбе қалаларында ластауыш заттар бойынша есептілік тұрғысынан мүдделі тараптардың әлеуетін арттыру, Қазақстандағы ЛШТТ енгізу, сондай-ақ шығарындылар туралы онлайн есеп беру порталын пилоттық тестілеу бойынша екі күндік семинарлар өткізілді. Семинарлардың тақырыбы келесідей: «Қоршаған ортаға ластауыш заттар мен сынаптың эмиссиялары: анықтау әдістері, түгендеу және Қазақстан Республикасының Ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының мемлекеттік тіркеліміне қосу».

Семинарлардың тиімділігі мен тәжірибесін арттыру үшін екі қалада өткен семинарлардың соңында негізінен салалық өкілдері болып табылатын қатысушылардан сауалдар алынды. Қазақстан өнеркәсібі энергетика, химия, мұнай, газ өңдеу, металлургия және басқа салалардан құрылған.

Барлығы 51 қатысушының жауабы жиналды. Семинардың қаншалықты маңызды екендігі туралы бірінші сұраққа екі қаланың да қатысушыларының 70%-дан астамы ЛШТТ – ел үшін басым мәселелердің бірі болып табылатынын айтты. Респонденттердің қалған бөлігі бұл да басқа экологиялық мәселелер сияқты маңызды екендігін атап өтті. Сауал алынғандардың ЛШТТ туралы білімдерін бағалау туралы сұраққа жауаптары, көптеген қатысушылар тек ЛШТТ туралы естігендіктері және олар үшін бұл білім жаңа болғандығын көрсетті. Павлодарда сауал алынғандардың 25%-ға жуығының семинарға дейін ЛШТТ туралы білімі болды және тек 4%-ының семинарға дейін ЛШТТ саласындағы жақсы білімі болды.

Сондай-ақ семинарда ЛШТТ саласындағы сарапшылармен әдістемелерді әзірлеу, сынап, ауыр металдар мен жойылуы қиын органикалық ластауыштардың (бұдан әрі – ЖҚОЛ) эмиссияларын бағалау бойынша әдістемесін ұсынды. Осыған байланысты, сауалнама нысанының үшінші сұрағы қатысушылардың семинарға дейін Қазақстандағы ЖҚОЛ эмиссияларын бағалау туралы өздерінің білімін қалай бағалайтындығына тоқталды. Қатысушылардың 70%-дан астамы семинарға дейін осы саладағы білімінің аз екендігін және бұл тақырыпты түсінбегендігін, ал қалған респонденттер бұл туралы бұрын білетіндіктерін атап өтті. Респонденттердің тек 3%-ы семинар алдында ЖҚОЛ эмиссияларын бағалау мәселесінде жақсы хабардар екендіктерін көрсетті.

Семинардың тиімділігі, іс-шараның өткізілу сапасы, семинар бағдарламасының қатысушылардың үміттеріне қаншалықты сәйкес келетіндігін және дәріскерлердің баяндамаларының қаншалықты ақпараттылығы, қолжетімділігі және мазмұндылығы туралы басқа сұрақтарға жауаптарда барлық қатысушылар оң жауап берді.

Өнеркәсіптік кәсіпорындардың өкілдері мен басқа да мүдделі тұлғалар үшін семинарларды өткізу тиімділігі Қазақстандағы ЛШТТ туралы хабардарлық деңгейінің төмендігіне қатысты жауаптармен расталған. Нақты олар елдің негізгі ластаушысы болып табылады, сондықтан да ЛШТТ мәселелерге қатысты олардың әлеуетін арттыру өте маңызды.

Ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының тіркелімі туралы хаттама ЛШТТ туралы алғашқы заңды міндетті халықаралық құжаттама болып табылады. Оның мақсаты жұртшылықтың ақпаратқа қолжетімділігін кеңейтуге, жұртшылықтың қоршаған ортаның ластануын алдын алуға және азайтуға еңбек сіңіруге және қатысуына жәрдемдесуге белгіленген.
Кең жұртшылықтың хабардар болуының деңгейін жетілдіру үшін оқыту семинарларын өткізу, брошюралар тарату, әлеуметтік желілеріндегі Қазақстандағы ЛШТТ-ның ресми парақшаларын актуалды ақпаратпен және жаңалықтармен толықтыру сияқты белсенді жұмыстар жүргізілуде. Бұған қоса, Хаттама туралы білімді студенттер арасында тарату өте маңызды, себебі қазірден бастан болашақ мамандардың назарын біздің еліміздің экологиялық проблемаларына аудару, сондай-ақ ЛШТТ мәселелері туралы, нормативтік-құқықтық аспектілерді қоса, олардың потенциалдарын жетілдіру қажет.
Сонымен, ЛШТТ және ластауыш заттардың эмиссиясын бағалау әдістемесін әзірлеу жөніндегі эксперт Анисимова Наталья Михайловна баяндамамен сөз сөйлеген дәрістің тыңдаушыларының бірі Павлодар қаласындағы Инновациялық Еуразиялық Университетінің студенттері болды.
Спикермен Қазақстанда ЛШТТ жүргізудің негізгі мақсаттары және осы құралмен қалай пайдалану қажеттілі және ең бастысы ол қоғамға не бере алады, қандай игілік екендігі белгіленді.
Бұдан басқа, студенттер арасында «ЛШТТ деген не?» және «Ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының тіркелімі. Бұл қалай жұмыс істейді?» ақпараттық брошюралар таратылды.
Дәріс соңында студенттер ақпарат өте пайдалы болғандығы және олар міндетті түрде өздерінің білімдерімен таныстарымен және жаңындарымен бөлісетіндігі туралы атап өтті. Бұл ЖОО-да дәрістер өткізудің тиімділігін растайды, себебі бенефициарлардың потенциалды саны тыңдаушылар санынан көбірек өсуде, себебі соңғылары осы білімдерді өздерінің әлеуметтік топтары арасында таратады.

Дереккөз: energo.gov.kz

2019 жылғы 4 қаңтарда «Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің мұнай және газ саласындағы мемлекеттік көрсетілетін қызметтер стандарттарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 23 ақпандағы № 132 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2018 жылғы 30 қарашадағы №469 бұйрығы күшіне енді.

Енгізілген өзгерістерге сәйкес шикі газды алау етіп жағуға рұқсат беру (10 жұмыс күнінен 8 күнге дейін), көмірсутектер саласындағы қызмет түрлеріне лицензия беру (30 жұмыс күнінен 15 күнге дейін) бойынша мемлекеттік көрсетілетін қызметтер мерзімдері  қысқартылды.

Сондай-ақ, қазіргі уақытта шикі газды алау етіп жағуға өтініш беру кезінде мәліметтер нысанын толтыру қажеттілігі жоқ.

Теңіз құрылыстарын салуға немесе орналастыруға рұқсаттар беру; теңізде мұнай-газ құбырларын салу, монтаждау немесе төсеу жөніндегі жұмыстарға рұқсаттар беру бойынша мемлекеттік қызметтер оңтайландырылып, «Теңiздегі объектілерді құруға және орналастыруға рұқсат беру» болып бір мемлекеттік қызметке біріктірілді. Бұл мемлекеттік көрсетілетін қызмет мерзімі 15 жұмыс күнінен 13 күнге дейін қысқартылды.

Сондай-ақ, Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер тізілімінен «Теңiзде iздестiру, барлау, пайдалану ұңғымасын немесе өзге де ұңғыманы бұрғылауға рұқсаттар беру» мемлекеттік қызметі алып тасталынғанын атап өткен жөн.

Жоғарыда көрсетілген мемлекеттік қызметтер бойынша оңтайландырылған бизнес-процестерді іске қосу www.egov.kz, www.elicense.kz «Электрондық үкімет» порталында жүзеге асырылған.

ҚР Энергетика министрлігінің Баспасөз қызметі

Дереккөз: www.24.kz

Семей қаласының маңынан тұрмыстық қалдықтар жиналатын жаңа полигон салынады.

Қазірдің өзінде жергілікті әкімдік жер телімін бөліп, алдағы уақытта инфрақұрылымдық желілер тарту жұмыстары басталады. Бұл – еліміздегі экологиялық кодекстің биылғы жылдан күшіне енген талаптарына сәйкес болып жатқан өзгеріс. Қала басшылығы тұрмыстық қалдық шығарумен айналысатын 12 кәсіпорынның жұмысымен таныса келе, кейбіріне қатаң ескертулер берді. Өйткені жаңа талаптарға сәйкес, қоқыстар арнайы сұрыптаудан өтіп, бөлек-бөлек жинақталуы тиіс. Әзірге 5 мекеме жұмысы сынға алынып, оларға жағдайды түзеуге бір ай уақыт берілді.

Ермак Сәлімов, Семей қаласының әкімі:

– Жаңа полигон қаладан 15 шақырым қашықтықта орналасады. Оған озық технологияларға бағытталған заманауи жобалық сметалық құжат жасалуы тиіс. Яғни тұрмыстық қалдықтарды сұрыптап жинайтын арнайы қондырғылар, көліктер болады. Еуропалық даму және Қайта құру банкі қаржыландыратын жоба болғандықтан, жұмыстар кезең-кезеңмен жүзеге асады. Биыл құжаттарды реттесек, келесі жылдан бастап нақты іске кірісеміз.

Дереккөз: www.24.kz

Жамбыл облысында Орталық Азиядағы ең ірі күн электр станциясының екінші кезеңінің құрылысы аяқталды, деп хабарлайды «Хабар 24» тілшісі.

Нысанды бүгін жалпы ұлттық телекөпір кезінде іске қосу жоспарланып отыр. Қазір күн сәулесінен қуат өндіретін станция аумағында қызу дайындық.

Мұндай инновациялық алпауыт жоба тек Қазақстанда емес, Орталық Азия бойынша жоқ. Аумағы 224 гектар жерді алып жатыр. Ал жылына 100 мегаватт электр қуатын өндіретін қауқары бар. Қарапайым өлшеммен айтар болсақ, бұл бір жылда 70 мың үйді, яғни бүтін бір ауданды күн сәулесінен өндірілген электр энергиямен қамтамасыз етуге жеткілікті.

Негізі жоба екі кезеңде жүзеге асырылып отыр. Алғашқы кезеңі Индустрияландыру картасының екінші бес жылдығында салынған. Ол уақытта жылдық қуаты 50 мегаватт еді. Ал екінші кезеңі іске қосылысымен қуаты екі есеге артады. Заманауи станция толықтай автоматтандырылған жүйеде жұмыс істейді. Мамандар биыл 150 миллион киловатт сағат электр энергиясын өндіруді көздеп отыр. Құрылыс жұмыстарына 300-ге тарта жұмысшы тартылды.

Арман Асылхан, жоба менеджері:

– Бұл – баламалы энергия көзінен қуат өндіретін бірегей алып станция. Экологиялық жағынан 100 пайыз таза әдіспен өндіріледі. Қоршаған ортаға ешқандай зияны жоқ. Ауа райы қолайлы болып, күн сәулесі жақсы түскен жағдайда, тәулігіне 680 киловатт өнім өндіре алады. Бұл жоба еліміз бойынша электр энергия тапшылығын жоюға септігін тигізбек. Соның ішінде Жамбыл өңірі де бар.

Күн электр станциясы Жуалы ауданындағы Нұрлыкент ауылының маңына салынған. Тура Батыс Қытай – Батыс Еуропа автомагистралінің бойында тұр. Екінші кезеңде салынған нысанның аумағы 74 гектар жерді алып жатыр. Оған 25 миллиард теңге жұмсалыпты.

Жуалы ауданының таңдап алынуы бекер емес екен. Мына орнатылған панельдер ауа райы ысып, күн сәулесі шамадан тыс түссе, қызып, күйіп кетуі мүмкін. Сондықтан бұл жердің климаты арнайы тақтайшаларды салқындатып тұруға қолайлы көрінеді. Мамандар мұны алдын ала зерттеп, анықтаған. Сөз соңында айта кетейін, жалпы Жамбыл облысында тұтынатын электр энергияның 16 пайызы баламалы энергия көздерінен өндіріледі. Бүгінде өңірде 4 су, 3 жел және 3 күн электр станасы тұрақты жұмыс істеп тұр. 2020 жылға қарай аймақ өз қажеттілігінің 60 пайызын осындай қуат көздерінен өндіреді деген жоспар бар.

Авторы: Руслан Бақытбекұлы

Дереккөз: www.energo.gov.kz

Жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар халықаралық орталығы Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігімен бірлесіп «Қазақстанның ОҚТ принциптеріне көшуі: қазіргі жағдайы және келешегі» атты халықаралық конференция өткізеді.

Конференцияның негізгі мақсаты – өнеркәсіптік кәсіпорындардың ең озық қолжетімді технологиялар (ОҚТТ) принципіне көшуі және олардың Қазақстан Республикасына бейімделуі бойынша іс тәжірибелерді таныстыру және талқылау.

Ең озық қолжетімді технологиялар (ОҚТ)- бұл қоршаған орта сапасының нысаналы көрсеткіштерін қамтамасыз етуге, шаруашылық қызметтің қоршаған ортаға теріс әсер ету деңгейін төмендетуге бағытталған ұйымдастырушылық және басқару шараларын қамтамасыз етуде пайдаланылатын және жоспарланып отырған салалық технологиялар, техника мен жабдықтар.

Конференцияда Қазақстанның энергетикалық саласы кәсіпорындарының ОҚТ принциптеріне көшуі бойынша дайындығына талдау жасалды, сондай-ақ халықаралық тәжірибе қаралып, ұсыныстар әзірленді. Энергетикалық секторды зерттеуге 45 электр станциясынан ақпарат жиналды. Талдауға энергетикалық саланың 13 кәсіпорны іріктелді. ХЖТИЖО болжамдары бойынша ОҚТ принциптеріне көшу үдерісі 2020 жылдан бастап 2030 жылға дейін 10 жыл ішінде жүзеге асырылатын болады.

Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығының жетекшісі Рәпіл Жошыбаев атап өткендей, ҚР өнеркәсіптік және энергетикалық секторы үшін, Қазақстан 2013 жылы қабылдаған Жасыл экономикаға көшу жөніндегі тұжырымдаманы ескере отырып, қазіргі таңда ОҚТ іс жүзінде енгізу сәті өзекті мәнге ие. Энергия сыйымдылығын төмендету, энергия теңгеріміндегі ЖЭК үлесін ұлғайту, қалдықтарды қайта өңдеу, су сапасы бойынша белгіленген түйінді көрсеткіштерге қол жеткізу үшін жасыл реформалардың негізі қаланатын Экологиялық кодексті жаңарту қажет.

Сондай-ақ, конференция барысында Қазақстан экологиялық ұйымдар Қауымдастығы Басқарма төрағасының орынбасары Асхат Сүлейменов өз ойын білдірді: «Біріншіден, біз ірі бизнестің ең озық қолжетімді технологияларды бірлесіп қаржыландыру арқылы немесе басқа да қолдау әдістері арқылы енгізуді ынталандыруды ұсынамыз. ЕО, АҚШ, Жапония, Қытайда кейбір елдерде кредиттер бойынша пайыздарды ішінара немесе толық жабатын ПДТ-ға ауысатын кәсіпорындарға 1% – дан 6% – ға дейінгі мөлшерлеме бойынша арнайы жаңғырту қорлары арқылы кредиттер беріледі. Экологиялық-жауапты инвестициялау немесе жасыл қаржы құралдары ұғымын енгізу ұсынылады.

Екіншіден, жергілікті жерлерде жергілікті атқарушы органдар экологияның жай-күйіне ортақ жауапты болуға тиіс. Барлық іске асырылып жатқан табиғат қорғау іс-шараларының түпкі есептелінетін мақсатты әсері болуы тиіс».

Іс-шараның қорытындысы бойынша Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығы мен Ресей Федерациясының ОҚТ бюросы арасында ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойылды.

Қазақстандағы экологиялық жағдай.

ҚР-да атмосфералық ауаның негізгі ластаушылары- өңдеу өнеркәсібінің салалары, электр энергетикасы өндірісінің кәсіпорындары, сондай-ақ тау-кен өндіру, құрылыс, химия, мұнай-газ өңдеу салалары саналады.

Талданатын станциялардың көпшілігінде (70% – дан астам) 30-дан 60 жылға дейінгі ескірген жабдық бар. Ең үлкен шығарындылармен көмірді пайдаланатын жабдықтардың едәуір тозуы бар станциялар сипатталады.

Қазақстанның он бес қаласында атмосфералық ауаның зиянды шығарындылармен ластану деңгейі артқан. Қарағанды облысындағы қоршаған ортаның жағдайы ең ауыр – 2016 жылы атмосфераға шамамен 593 мың тонна ластаушы заттар шығарылған. Бұл дегеніміз -Қазақстан бойынша барлық көлемнің 26,1% – ы.

 Талдаудың негізгі қорытындылары.

–      Қазақстандық станциялардағы ластаушы заттар шығарындыларының нақты шоғырлануы еуропалық директиваның рұқсат етілген мәндерінен едәуір асып түседі, сонымен қатар олар қазақстандық техникалық регламент талаптары мен ресейлік ОҚТ көрсеткіштері шегінде болады.

–      Өнеркәсіп үшін ОҚТ принциптеріне көшу қоршаған ортаға әсерін төмендетуге және негізгі қорларды жаңарту, энергия тиімді өндірістік қуаттарды құру арқылы қазақстандық кәсіпорындардың бәсекеге қабілеттілігін арттыруға мүмкіндік береді.

–      Экологиялық заңнаманы бұзғаны үшін әкімшілік санкцияларды қысқарту.Қазақстан Республикасының жылу электр станцияларының технологиялық жабдығына айтарлықтай салымдар болған жағдайда шығарындылардың (неғұрлым жоғары еуропалық стандарттарға қол жеткізу үшін) елеулі қысқаруы мүмкін.

–      Өнеркәсіп үшін ОҚТ принциптеріне көшу негізгі қорларды жаңартуға, энергия тиімді өндірістік қуаттарды құруға, жоғары өнімді жұмыс орындарының санын ұлғайтуға, экологиялық заңнаманы бұзғаны үшін айыппұл төлеуді азайтуға мүмкіндік туғызады.

–      Халықаралық стандарттардың ОҚТ талаптарын талдау ОҚТ бағалау процесінде энергетикалық секторды жаңғыртудан түсетін табыстар мен пайдаға ерекше назар аударылуы тиіс екенін көрсетеді.

–      Технологиялық нормалаудың негізгі міндеті- саланың барлық кәсіпорындары ұмтылуы тиіс «жоғарғы планканы» белгілеу емес, барынша «лас» және ескірген өндірістерді біртіндеп ығыстыру болып саналады.

Дереккөз: www.24.kz

Ағашты Испания мен Ресейдің бірлескен кәсіпорыны Жетісай ауданында егетін болды. Шетелдік мамандар өткен жылдың күзінде ауданға арнайы келіп, топырақтан сынама алған.

Олар Жетісай жері зәйтүн ағашын отырғызуға ең қолайлы аймақ екенін айтып отыр.

Аудан әкімі Жамантай Бейсенбаевтың айтуынша, жергілікті халық тек мақта шаруашылығымен ғана шектелмей, болашақта зәйтүн мен тағы басқа дақылдарды егумен айналысуы керек. Жалпы зәйтүн ағашы субтропикалық аймақтарда өседі. Көрші Өзбекстанның Жызақ облысы да оны егіп, мол өнім алуда. Ауыл шаруашылығы саласының мамандары Жызақ пен Жетісайдың арасы жақын екенін айтады. Майлы дақылдың жаңа егілген жас көшеті 5-6 жылда жеміс береді. Бір түптен жылына 20-40 кг дейін өнім алуға болады. Және басқа жеміс ағаштарына қарағанда ұзақ жасайды, әрі 150-200 жылға дейін өнім береді. Зәйтүн құрамының 50-ден 75 пайызға дейіні май болады.

«Егер жоба сәтті жүзеге асса, болашақта өзіміз егуді қолға аламыз», – дейді жергілікті басшылар.

Жамантай Бейсенбаев, Жетісай ауданының әкімі:

– Өткен айда біз оларды тағы да шақырып, екі жерді ұсындық. Бірі 40, екіншісі 30 гектар жер бердік. Көктемде келіп егеді. Егер өнімдері жақсы болатын болса, келешекте оның көлемін арттырып, шағын цехтар мен зауыт салып, зәйтүннен түрлі өнім шығаруға толық мүмкіндік бар.

Дереккөз: www.24.kz

Алматы облысында алма өсіруге арналған бақтардың көлемін 4 мың гектарға жеткізу көзделуде, деп хабарлайды «Хабар 24».

Олардан алынатын өнім де қазіргіден 4 жарым есе көп болмақ. Бағбандардың мақсаты – отандық алманы шетелге шығарып, брендке айналдыру.

Көлемі 80 гектар болатын алқапта алманың 14 түрі өседі. Арасында жергілікті тұқымдары да бар, америкалықтары да бар. Жемістер тамшылатып суару әдісімен өсіріледі. Күннің ерекше ыстығы мен бұршақтардан сақтайтын арнайы торлар қойылған. Өнімдер заманауи үлгіде салынған қоймаларда сақталады. Содан кейін сауда орындарына шығарылады. Таза шырын дайындайтын қондырғылар бар. Өнімге сұраныс көп. Сондықтан келешекте шет елдерге сату жоспарланып отыр. Тағы бір жоба – аңызға айналған Алматы «апортының» даңқын қайта шығару.

Бекежан Күнтаев, жеміс өсіру компаниясы бас директорының орынбасары:

– Осыған байланысты Алматы қаласының әкімдігімен арнайы меморандумға қол қойдық. Бағдарламамызға байланысты 3 жерден бақшалық алқап бөлінді. Оған 30 мың түп «апорт» тұқымының көшетін отырғыздық.

Мына кәсіпорындағы қоймалардың барлығында температураны қадағалап тұратын жабдықтар бар. Соның арқасында жемістерді жылдап сақтауға болады. Қарқынды бақтарды бетон тіреуіштерсіз елестету мүмкін емес. Алма ағаштарының құламай тұруы және мол өнім беруі осыған байланысты. Олардың барлығы Польша мен Италиядан әкелінген.

Жетісу өңірінде алма өсірілетін қарқынды бақтардың көлемін 4 мың гектарға жеткізу жоспарланып отыр. Мамандардың айтуынша, әр гектардан 52 тонна өнім алынатын болса, аймақта алма жинау қазіргіден 4,5 есе көбейеді.

Авторлары: Тілеуқабыл Мыңжасар, Қуаныш Түргенбаев.

Объекті бойынша іздеу

Объекті деңгейінде іздеу пайдаланушыға оның барлық параметрлерін пайдаланып, E-ЛШТТ деректерін іздеуге және таңдауға мүмкіндік береді. Бұл іздеу опциясының нәтижесі – пайдаланушымен таңдалған критерийлерге сәйкес келетін нысандардың тізімі және бұл нысандардың картада көрсетілуі. Объектінің атын немесе оның оның орналасқан орнын басқан кезде картада таңдалған объекті туралы толық ақпарат, оның ішінде олар туралы хабарланған шығарындылар мен ластауыш заттардың тіркелімі көрсетіледі. Құпиялылық талап етілсе, оның себебі көрсетіледі.

Өнеркәсіптік түрі бойынша іздеу

Өнеркәсіптік түрі бойынша іздеу Еуропалық ЛШТТ регламентіне, КДЕС экономикалық классификациясына және IPPC Директивасының I қосымшасына енгізілген қызметтің санаттарын пайдалана отырып, деректерді іздеуге мүмкіндік береді. Осы іздеу опциясының нәтижесі өндірістің белгілі бір түрінің немесе секторының жиынтық шығарындылары мен тіркелімін (ластауыш заттар мен қалдықтар) және пайдаланушымен белгіленген критерийлерге сәйкес құралдар тізімін көрсететін есеп болып табылады.

Ластауыш заттар шығарындылары бойынша іздеу

Ластауыш заттардың шығарындысы опциясы пайдаланушыға ластауыш заттар тобының негізгі критерийлерін немесе E-ЛШТТ регламентінің II-қосымшасындағы әрбір 91 заты ретінде пайдалана отырып, деректерді іздестіруге мүмкіндік береді. Осы іздеу опциясының нәтижесі нақты ластауыштың жиынтық шығарындылары туралы есеп болып табылады. Ақпарат қызметтің әрбiр түрi үшiн таңдалған ластауыштың шығарындыларының жиынтығын, осы деректер бар кестелермен, әрбiр елдегi әр ластауыш заттың (кесте және сызба) жалпы шығарындысы және тиiстi ластауышты өндiретiн кәсiпорындардың тiзiмiн көрсететiн бірнеше парақта көрсетiледi.

Көзі: https://prtr.eea.europa.eu/#/faq

Дереккөз: www.energo.gov.kz

Қазақстан 2000 жылдан бастап ақпаратқа қол жеткізу, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша сот әділдігіне қол жеткізу туралы Конвенцияның (бұдан әрі – Орхус конвенциясы) қатысушысы болып табылады, оның мақсаты адамның денсаулығы мен әл-ауқаты үшін қоршаған ортаға құқықтарын қорғауды қолдау, ақпаратқа қол жеткізу, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша сот әділдігіне қол жеткізу болып табылады.

Ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының тіркелімдері туралы хаттама (бұдан әрі – Хаттама) Орхус конвенциясының бөлігі болып табылады.

Хаттама 2003 жылдың 21 мамырында Киевте өткен «Еуропа үшін қоршаған орта» министрлердің бесінші конференциясы шеңберінде Орхус конвенциясы тараптарының кезектен тыс кеңесінде қабылданды.

Хаттама ластауыштардың шығарындылары мен тасымалдарының тіркелімдері (ЛШТТ) туралы бірінші заңдық міндетті халықаралық құжат болып табылады. Оның мақсаты жұртшылықтың ақпаратқа қол жеткізуін кеңейту, жұртшылықтың қатысуына жәрдемдесу және ластанудың алдын алуға және қысқартуға үлес қосу болып табылады. ЛШТТ-ға атмосфераға, суға және жерге шығарындылар, сондай-ақ ластаушы заттарды/қалдықтарды өңдеу және көму объектілеріне көшіру туралы ақпарат енгізілген.

Хаттама 2018-2020 жылдарға арналған Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын жасасудың перспективалық жоспарына енгізілген.

Хаттамаға қосылу жұртшылықтың ақпаратқа қол жеткізуін кеңейтуді қамтамасыз етеді, қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуына ықпал етеді және Ақпаратқа қол жеткізу, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша сот әділдігіне қол жеткізу туралы Конвенцияны (Орхус конвенциясы) іске асыру шеңберінде Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше басқа елдермен Қазақстан Республикасының ынтымақтастығын нығайтудың жалғасы болып табылады.

Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі «Қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша ақпаратқа қол жеткізу, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және сот әділдігіне қол жеткізу туралы конвенцияға ластаушыларды шығару және көшіру туралы хаттаманы ратификациялау туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасын (бұдан әрі – заң жобасы) әзірледі.

Заң жобасын мүдделі мемлекеттік органдармен келісу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Жеке кәсіпкерлік субъектілерінің аккредиттелген бірлестіктерінен, “Атамекен” Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер палатасынан оң қорытындылар алынды, сондай-ақ ғылыми, құқықтық және заң сараптамасының сараптамалық қорытындылары алынды.

Қазақстан Республикасының халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық мәселелері жөніндегі комиссиясы Қазақстанның хаттамаға қосылуы туралы Энергетика министрлігінің ұсынысын мақұлдады.

ҚР Энергетика министрлігінің Баспасөз қызметі