Дерекөз: ҚазАқпарат

Елорданың Сарыарқа ауданының әкімдігі қала тұрғындарына қоқыс жәшіктерінің түсін таңдауға қатысты сауалнама жүргізіп жатыр, деп хабарлайды ҚазАқпарат тілшісі.

«Мамыр айында Қосшығұлұлы 25 мекенжайына контейнерлер алаңының жаңа дизайнын жасап, орнатқан болатынбыз. Оның сырты ағаш түсте қапталып, ақпараттық тақтайша қойылған. Оның түсі мен тиімділігі бойынша тұрғындардың пікірлерін білу мақсатында тестілеуден өткіздік. Жақында тұрғындардың жауаптарын алып, нәтижесінде «ағаш түсі» қалалық форматқа келмейтінін, ашық металдың кіршең болатынын, жалпы аяда оның айқын көрініп тұратынын және «қоқыс жәшіктері» көзге байқалмайтындай болу керектігін білдік. Сонда да менің жеке өзіме осы нұсқа ұнайды», – деп жазды Сарыарқа ауданының әкімі Арман Тұрлыбек өзінің Фейсбук парақшасында.

Арман Тұрлыбек жақын уақытта аулаларға қойылатын жәшіктердің дизайнын, оның алаңының түсін таңдау, сондай-ақ анықтама тақтайшаларына не жазу керектігін білу үшін тұрғындармен пікір алмасқысы келетіндігін атап өтті.

«Пікірлерге Сізге ұнаған түстің нөмірін белгілеуіңізді немесе өз нұсқаңызды жазуыңызды сұраймыз. Көп дауыс санымен таңдалған нұсқаны дайындауға жібереміз. Сонымен бірге бүгінгі күні біз дәстүрлі контейнерлік алаңдарды ауданның 68 мекенжайына қосымша қойдық. Көктал 1, Агроқалашықтағы алаңдарды жөндеуді аяқтадық. Енді Көктал 2-ге 40 жаңа алаң орнатуға кірісеміз», – дейді ол.

Дереккөз: www.24.kz

Алматыда Орталық Азия аймағындағы трансшекаралық өзен-көлдер жөніндегі көкейкесті мәселелер талқыланған жиын өтті.

Аймақтық кеңеске ТМД елдерімен қатар Ауғанстан, Моңғолия, Қытай мен Иран елдерінің экологтары мен сарапшылары қатысты. Олар су ресурстарын ысырап қылмай дұрыс пайдалану, суғармалы жерлердегі суару жүйесінің озық технологиялар тиімділігін арттыру жөнінде тәжірибелерімен бөлісті. Сонымен қатар  ауылшаруашылығы мен өндіріс саласында суды игеруде экологиялық зардаптардың алдын алу мәселелерін көтерді. «Жалпы соңғы 30 жылда Орталық Азия аймағының барлық елдерінде  тұшы судың жетіспеушілігі анық байқалады. Сондықтан ортақ мәселені кеңесіп, келісіп шешу үшін осындай халықаралық бас қосудың маңызы зор» дейді сарапшылар

Мұрат Бейсенов, ҚР Ауылшаруашылығы министрлгі Су pесурстары комитетінің басқарма басшысы:

– Су ресурстарын бөлу, пайдалану жөніндегі біздің арамыздағы қарым-қатынас жылдан жылға нағайып келе жатыр. Соның нәтижесі ретінде су мәселесіндегі өзекті проблемалар өзінің шешімдерін тауып келе жатыр.

Дереккөз: www.inform.kz

Елордада қатты тұрмыстық қалдықтарды екіге бөліп жинауды ұйымдастыру жобасы іске асырыла бастайды. Жобаны елорда әкімдігі мен «Оператор РОП» ЖШС бірлесіп әзірледі. Бірінші кезеңде әзірлеушілер тұрғындарға қоқысты бөліп жинаудың ережелері мен басымдықтарын түсіндіретін болады.

Ал шілдеде алаңдарда сары түсті 6276 контейнерді орнату жұмыстары басталмақ. Бұл контейнерлер металл, пластик, қағаз, шыны сияқты құрғақ қалдықтарға арналған.

Жасыл түсті мырышталған контейнерлерге азық-түлік қалдықтарын, өңделмейтін органикалық қоқысты тастау керек.

Қалдықтарды бөліп жинаудың қаншалықты пайдалы екендігін АҚШ-та, Түркияда, Қытайда, Швейцарияда, Испанияда, Бельгияда, басқа да елдерде тұратын отандастарымыз айтып отыр.

Дереккөз: www.24.kz

Семей қаласының Балалар биологиялық орталығы Қызыл кітапқа енген жануарлармен толықты.

Орталыққа Алматы зообағынан Ява макакасы мен екі үнді жайраны жеткізілген. Қазір жануарлар жаңа орынға бейімделіп жатыр. Женя есімді макакаға жаздық алаң берілді, ал жайрандар борсықтармен көршілес орналасты. Бүгінгі таңда биоорталықта 100-ден астам жануардың түрі бар, соның ішінде 14-і Қызыл кітапқа енген.

Ләззат Жүнісова, ұйымдастыру бөлімінің әдіскері:

– Бүгінгі таңда біздің жануарлар, яғни үнді жайраны мен Ява макалалары жақсы бейімделіп жатыр. Басында қорқыныш болғанымен, қазіргі кезде олар өздерін жақсы сезінеді. Оны біз оқушылармен, өзіміздің жас натуралистермен фенологиялық бақылау кезінде байқадық. Валергиялар еркін түрде шығады. Тамақтануы бойынша да олар еркін түрде тамақтана алады.

Дереккөз: www.energo.gov.kz

Астананың 20 жылдық мерейтойы қарсаңында «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС-де – Шымкент мұнай өңдеу зауытында жаңадан салынған RFCC каталитикалық крекинг қондырғысына шикізат қабылданды. Осы уақыттан бастап «Шымкент мұнай өңдеу зауытын жаңғырту және реконструкциялау» стратегиялық жобасы аясында іске қосу-реттеу жұмыстарын аяқтау кезеңі – технологиялық қондырғыларды кешенді сынау жұмыстары басталады.

Шикізатты қабылдауға дейін келесідей үлкен дайындық жұмыстары жүргізілді:
– су дайындау қондырғысы, БӨА сығылған ауа қондырғысы, азот өндіру, бу өндіру қондырғысы және т.с.с. жалпы зауыт шаруашылығы нысандарында іске қосу-реттеу жұмыстары аяқталды;

– технологиялық қондырғыларда жеке сынау жұмыстары, энергоресурстарды қабылдау, реакторлы-регенераторлы және реакторлы блоктарды құрғату жұмыстары аяқталды және барлық тораптарды, блоктарды және жалпы технологиялық жүйені мұқият тексеріп шыққаннан кейін негізгі RFCC каталитикалық крекинг қондырғысына шикізат қабылдау және Merox, Prime G+, Claus, PSA-2 қондырғыларын қосу туралы жалпы шешім қабылданды.

Қуаты жылына 2 млн. тонна шикізат өңдейтін RFCC каталитикалық крекинг қондырғысы UOP компаиясының (АҚШ) технологиясы бойынша жобаланып, салынды және ол осы кешеннің «жүрегі» болып табылады. Қондырғы ауыр мұнай қалдықтарын өңдеп, сұйытылған газ, бензин және жеңіл газойл сияқты жоғары сапалы бағалы өнімдерді алу үшін арналған.

Жалпы айтқанда, Шымкент мұнай өңдеу зауытын жаңғырту жобасының екінші кезеңі аясында:
– RFCC каталитикалық крекинг қондырғысы;
– Merox көмірсутекті газдарды тазалау қондырғысы;
– Prime G+ бензинді гидротазалау қондырғысы;
– Claus күкірт өндіру қондырғысы;
– PSA-2 сутекті тазалау қондырғысы сияқты технологиялық қондырғылар салынды.

Аталған қондырғыларды іске қосу зауытта шикізат өңдеу тереңдігін жоғарылатуға және сапасы жағынан К4 және К5 экологиялық класына сәйкес келетін автомобиль отындарын – бензин мен дизельді өндіру көлемін айтарлықтай көбейтуге мүмкіндік береді.

Шымкент мұнай өңдеу зауытын жаңғырту жобасын аяқтау 2018 жылдың қыркүйек айына жоспарлануда.

«ПҚОП» ЖШС Баспасөз қызметі

Дереккөз: www.energo.gov.kz

2018 жылғы 26-29 маусым аралығындағы мерзімде Ақмола облысының Бурабай кентінде Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттігі (АЭХА) сарапшыларымен және мүдделі ұйымдардың өкілдерімен ынтымақтаса отырып, «Қаржылық тәуекелдерді үлестіру және ядролық-энергетикалық бағдарламалардағы экономикалық мәселелер» тақырыбында семинар өткізілді.

Семинар жұмысына ҚР Энергетика министрлігінің, ҚР Қаржы және Ұлттық экономика министрліктерінің, «ҚР Ұлттық ядролық орталығы» РМК-ның, «Ядролық физика институты» РМК-ның, «Геофизикалық зерттеулер институты» РМК-ның, «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ-ның және «Қазақстан атом электр станциялары» АҚ-ның өкілдері қатысты.

Сарапшылар жаңа атом электр станцияларының жобаларын қаржыландырумен байланысты тәуекелдерді басқару жөнінде, АЭС құрылысының техникалық-экономикалық негіздемесінің рөлі мен сипаттамасы туралы өзекті ақпаратты ұсынды. АЭХА сарапшылары қатысушыларды ядролық бағдарламаны қолдау мен ядролық-отын циклінің соңғы кезеңіндегі міндеттемелерді қаржыландыру бойынша Ұлыбритания мысалында халықаралық тәжірибемен таныстырды.

Топтық тәжірибелік сабақтар кезінде қатысушылар АЭС салу жобасы бойынша қаржылық модельдердің түрлерін өз беттерінше қалыптастырды, негізгі жобалық тәуекелдерді анықтады, сондай-ақ АЭС жобасын іске асыруды бастаумен байланысты олқылықтарды және оларды шешу жолдарын анықтады.

Топтық оқулар нәтижесі бойынша халықаралық сарапшылар оң бағасын беріп, орындалған жобаларға ұсынымдар, кеңестер мен ескертулерін ұсынды.

Семинар шеңберінде қатысушылар алған білімдер мен дағдыларын атом саласын дамытудың қазақстандық бағдарламасын іске асыру кезінде пайдаланатын болады.

ҚР ЭМ «Қоршаған ортаны қорғаудың ақпараттық-талдау орталығы» ШЖҚ РМК 2018 жылғы маусымның 27-нен 29-на дейінгі мерзім аралығында қоршаған ортаны қорғау және табиғатты пайдалану саласындағы мамандар үшін Ақтөбе қаласында «Экологиялық кодекс. Құқыққолдану» тақырыбына оқыту семинарын өткізді.

 Семинарға қатысушылар келесі ұйымдар өкілдері: «Батыс су арнасы» ЖШС; «Актюбинская Региональная Экспертиза» ЖШС; «Бетон-Пресс» ЖШС; «Тау-Кен» ЖШС; «Лигабуе Орта Азия» ЖШС; «Вест Моторс Сервис» ЖШС; «Central Asian School Of Petroleum Engineering» (CASPE)» ЖШС; «Конденсат» АҚ; «Байтау Партнерс» ЖШС; «Арал Петролеум Кэпитал» ЖШС Ақтөбе филиалы.

Семинарда келесі сұрақтар қарастырылды:

• Өндірістік экологиялық бақылау нәтижелері бойынша мемлекеттік экологиялық бақылау және есеп беру талаптары;
• Экологиялық іс-шара жоспарының және есеп берудің нысаны;
• Аналитикалық мемлекеттік экологиялық бақылау саласындағы заңнамалық талаптарды орындау бойынша тәжірибелік ұсыныстар;
• І, ІІ, ІІІ, ІV санаттардағы объектілер үшін кешенді ведомстводан тыс сараптама; шеңберінде мемлекеттік экологиялық сараптаманы жүргізу ережелері мен тәртібі;
• Табиғат қорғауды жобалау және нормалау жұмыстарын жүргізуге лицензия алу тәртібі.

Дәріс оқығандар:

Токтасынова Тоты Клышбековна – ҚР ЭМ ЭРБК бас сарапшысы;

Ингербаева Жанат Умбетовна – ҚР ЭМ ЭРБК бас сарапшысы.

Семинар соңында тыңдаушыларға куәліктер табыс етілді.

Дереккөз: www.energo.gov.kz

Ағымдағы жылы 28 маусымда Энергетика министрлігінде Отын-энергетикалық кешен және экологиялық мәселелер бойынша Қоғамдық кеңестің Экология бойынша Комиссиясының кезекті отырысы өткізілді.

Отырысқа Қоғамдық кеңестің, Министрліктің, Үкіметтік емес ұйымдардың, Қазақстанның экологиялық ұйымдар қауымдастығының,  «Жасыл» экономика және G-Global дамыту коалициясының, Халықаралық «Жасыл» технологиялар орталығының, WWF өкілдері қатысты.

Қоғамдық кеңестің мүшелері «Қазақстанның экологиялық ұйымдар қауымдастығы» ұзақ қашықтықта жаңартылатын энергия көздерінен электр энергиясын беру және сату жөніндегі халықаралық желіні құру бойынша Заңды тұлғалар бірлестігінің «Жібек жолының керемет желісі» бастамаларымен таныстырылды.

 «EXPO&WOmEn» Халықаралық ұйымымен Бейжін қаласында «Жасыл өмір – бұл жақсы өмір» ЭКСПО-2019 Халықаралық мамандандырылған көрмесінде Қазақстандағы әйелдердің қатысуы туралы дайындығы және ұсыныстарының талдауы ұсынылды.

Сондай-ақ, отырыста WWF-тің Ресейлік филиалы ұсынған экологиялық жауапкершілік саласындағы Қазақстанның мұнай-газ және тау-кен компанияларының ашықтығының бірінші рейтингісін әзірлеу мәселесі қарастырылды.

Сонымен қатар, Қоғамдық кеңестің мүшелерімен 2016 жылға арналған қоршаған орта жағдайы және Қазақстан Республикасының табиғи ресурстарын пайдалану туралы Интерактивті есебі мақұлданды.

Отырыстың қорытындысы бойынша Экология бойынша Комиссия мүшелерімен тиісті ұсыныстар ұсынылды.

Дереккөз: www.energo.gov.kz

2018 жылғы 29 маусымда Женева қаласында (Швейцария) қазақстандық делегацияның сапары шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі мен Еуропалық ядролық зерттеулер жөніндегі ұйымы (CERN) арасындағы ғылыми-техникалық ынтымақтастыққа қатысты халықаралық ынтымақтастық туралы келісімге қол қойылды.

Құжатқа қазақстандық тараптан Қазақстан Республикасы Энергетика министрі Қанат Бозымбаев, CERN тарапынан – осы ұйымның Бас директоры Фабиола Джанотти қол қойды.

Ынтымақтастық туралы халықаралық келісімге бар ынтымақтастықты нығайту және Қазақстан Республикасының ғалымдары, инженерлері, студенттері мен техникалық мамандарына CERN ғылыми-зерттеу жобаларына ұзақ мерзімді негізде қатысу мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін негіз салу мақсатында қол қойылды.

Қазақстанның CERN шеңберіндегі ғылыми ынтымақтастығы еліміздің дүниежүзілік қауымдастықта оң имиджін қолдау үшін үлкен мәнге ие екендігін атап өту қажет, ол өз кезегінде елдің ғылыми және инновациялық потенциалының дамуына әсерін тигізеді.

Жалпы CERN-мен ынтымақтастық теория мен тәжірибені біріктіруге, осылайша жүргізілетін іргелі және қолданбалы зерттеулердің сапасын арттыруға мүмкіндік береді.

Маңызды тұсы: CERN-ге қатысушы елдердің жылдық жарнасы жылына 1,2 млрд. АҚШ долларын құрайды. Мүше-мемлекеттің жыл сайынғы белгіленген жарнасы 13-14 млн.долларды құрайды. Бүгінде Германия (200 млн. евродан жоғары), Франция, Ұлыбритания және  Италия (100 млн. евродан жоғары) ірі донор болып табылады.

Қазақстан, өз кезегінде осындай ірі соманы төлемей-ақ CERN-нің түрлі қондырғыларында бірегей зерттеулер жүргізуге қатысатын мүмкіндікке ие болады, осылайша ядролық физика саласындағы озық әрі ең жаңа технологияларды қамтамасыз етеді.

Келісімге қол қойғаннан кейін Қазақстанның жас ғалымдары мен мамандары қолданыстағы қондырғыларда тағылымдама өтуге және ең ірі жобасы үлкен адрон коллайдері болып саналатын Ұйымның қондырғыларында жүргізілетін бірлескен тәжірибелеріне қатысуға мүмкіндік алады.

Жыл сайын еліміздің 50-ден аса магистр мен PhD докторлары CERN-ң түрлі қондырғыларында бірегей зерттеулер жүргізетін болады, осылайша ядролық физика саласындағы озық әрі ең жаңа технологияларды қамтамасыз етеді.

Сапар барысында қазақстандық делегация әлемдегі ең ірі эксперименталды қондырғы үлкен адрон коллайдерімен танысты.  Аталған қондырғыны құру және зерттеу жұмысына 100-ден астам мемлекеттен құралған 10 000 астам ғалым мен инженерлер тобы қатысады.

ҚР Энергетика министрі Қанат Бозымбаев өз сөзінде: «Қазақстанда казіргі уақытта ядролық ғылым мен техника саласында іргелі және қолданбалы зерттеулер дамуда. Зерттеулерде Ядролық физика институты және ҚР Ұлттық ядролық орталығымен қатар Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Физика-техникалық институтының ғалымдары белсенді қатысады. Осы келісім үлкен мәртебеге ие болып, іргелі ядролық физика саласындағы ынтымақтастықтың деңгейін көтеруге мүмкіндік беретін болады», – деді.

Сондай-ақ, ол Қазақстан ғалымдарының атом энергиясын бейбіт пайдалану саласындағы қызметтің негізгі бағыттары ядролық физика бойынша іргелі зерттеулер, қарапайым бөлшектер физикасы және жоғарғы энергиялар физикасы, қатты денелердің радиациялық физикасы, ядролық физика бойынша қолданбалы зерттеулер, энергетика, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы және медицинада ядролық технологияларды әзірлеу және қолдану болып табылатынын атап өтті.

Министр «Ядролық физика институты 2010 жылдан бастап Қазақстанның және ТМД жас мамандары үшін бірлескен CERN мектептерін ұйымдастырады. Астана, Дубна және CERN қалаларында 3 мектеп өткізілді (барлығы 80 артық жас ғалымдар тағылымдамадан өтті). Қазақстанда тағы келесі 4-ші мектепті ұйымдастыру жоспарлануда. Экзотикалық ядролар қасиетін зерттеу, сондай-ақ болашақ ядролық реакторлардың конструкциялық элементтеріне жоғары дозалы сәуленің тигізетін әсерін зерттеу бойынша бірлескен тәжірибелерді талқылау жүргізілуде» – деп қорытындылады.

нықтама.Еуропалық ядролық зерттеулер ұйымы қарапайым бөлшектер физикасын зерттеу саласындағы жетекші халықаралық ұйым болып табылады. Штаб-пәтері Женева (Швейцария) қаласында орналасқан.

Соғыстан кейінгі физиканың пионерлері Рауль Дотри, Пьер Оже, Лев Коварски, Эдоардо Амальди и Нильс Бор физикалық тәжірибелерді зерттеу үшін біртұтас ұйым құрудың қажеттігі туралы мәлімдеді. Еуропа мәдениет конференциясында (Лозанна қаласы, Швейцария, 1949ж.) Луи де Бройль еуропалық зертхана құруды ресми түрде ұсынды. 1951 жылы желтоқсанда Париж қаласында өткен ЮНЕСКО үкіметаралық кездесуінде Еуропалық ядролық зерттеулер ұйымын құру туралы шешім қабылданды. 1953 жылғы 29 маусым 1 шілде аралығында Парижде 12 еуропа мемлекеттерінің өкілдері CERN құру жөніндегі келісімге қол қойды. Ұйым 1954 жылы 29 қыркүйекте құрылды.

Қазіргі уақытта CERN-ге 22 мемлекет мүше болып табылады. Одан басқа, кейбір елдер және халықаралық ұйымдар бақылаушы статусына ие. CERN-де 2400 жуық адам тұрақты жұмыс істейді, және 113 елдің 580 университеттері мен институттарынан
10 мыңнан астам физик пен инженерлер CERN-ң халықаралық тәжірибелеріне қатысып, сонда уақытша жұмыс істеуде.

Дереккөз: www.energo.gov.kz

2018 жылдың 19-21 маусымында Женева қ.ОрхусконвенциясыТараптарыЖұмыстобыныңжиырмаекіншікездесуі болып өтті. Жұмыс тобында 2015 – 2017 жылдардағы Конвенцияны жүзеге асырудың және сонымен қатар ақпаратқа қолжетімділікке ықпал етуде қол жеткен прогресс, жұртшылықтың сот әділдігіне қол жеткізуі мен қатысуы, сондай-ақ Генетикалық өзгертілген организмдер туралы түзетулерді ратификациялауды қамтамасыз етуді қамтитын бірқатар мәселелер талқыланды.Кездесу барысында Ақпаратқа қол жеткізуге және халықаралық форумдарда Конвенцияның принциптерін қолдануға ықпал етугеқатыстыекі тақырыптық сессия өткізілді.

Ақпаратқа қол жеткізу бойынша бірінші тақырыптық сессия интерактивті пікірталас форум форматында ұйымдастырылған, және одан кейін бірнеше тақырыптар бойынша жалпы талқылау өткізілді: экологиялық ақпаратқа жұртшылықтың қол жетімділігін қамтамасз ету ерекшелігі және пайда болған проблемалар; экологиялық ақпарат көлемі; ақпаратты жеткізушілер; ақпаратты ұсынудан бас тарту және бас тартудың негіздері; ұсынылған ақпараттың форматы және уақыттылығы; және әртүрлі пайдаланушының қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін, өзекті, нақты және функционалдық форматтаэкологиялық ақпаратты тарату.

Екінші тақырыптық сессия халықаралық форумдарда Конвенцияның принциптерін қолдануды ықпал етуге арналған болатын. Сессия барысында басты назарашықтыққа ықпал ету және жұртшылықтың химиялық заттар мен қалдықтарға байланысты халықаралық шешімдер қабылдауына тиімділікпен қатысуын қамтамасыз етуге аударылды.

Сонымен қатар, кездесудін екінші күнінде Орхус Конвенциясын қабылдаудың жиырма жылдығына арналған арнайы тақырыптық секция ұйымдастырылды.

Тақырыптық секцияларда Конвенция органдарының бұрынғы және қазіргі төрағалары, Үкімет, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, ғылым қоғамдастықтаржәне Конвенцияны ілгерілетуде маңызды рөл атқарған басқа да сарапшылар сөз сөйледі.

«Экологиялық ақпаратқа мол қол жеткізуді қамтамасыз теу саласындағы Қазақстанның қол жеткізген тәжірибесі» атты баяндамаменҚазақстан Республикасы Энергетика министрлігіЭкологиялық мониторинг және ақпаратдепартаментінің директоры С.Қ.Тәшкенбаева С.К сөз сөйледі.